پرورشی شهرقدس

معارف اسلامی و مسائل تربیتی و پرورشی ومناسبتهای روز

پرورشی شهرقدس

معارف اسلامی و مسائل تربیتی و پرورشی ومناسبتهای روز

سرگردان بین دین و تجدد علل دورى جوانان از مذهب(1)

سرگردان بین دین و تجدد

علل دورى جوانان از مذهب(1)


جوان


موضوعی که در دو مقاله قصد داریم مورد بررسی قرار دهیم عوامل فاصله گرفتن  جوانان از مذهب و ارزش هاى مذهبى است .بـا وجـود نـهادینگى فطرت مذهبى در زندگانى جوان ، باز مـى بینیم  برخی جوانان  از مذهب ناخشنودند و تصور نادرست از مذهب و مسائل دینى دارند .روشن اسـت کـه چـنـیـن تـصورى ، ریشه در فطرت آنان ندارد، بلکه عوامل خارجى باعث دورى آنان از مذهب شده که بعضى از آن عوامل دراین مقاله و سه عامل « یک بعدى معرفى کردن دین» و « غرق شدن در شهوات نفسانى» و «برداشت غلط از مفاهیم دینى » در مقاله ی بعد  بررسی خواهد شد:

 

الف ) وجود خرافات به نام دین

بـعـضـى مـواقـع از عده اى افراد مذهبى ، که فاقد بصیرت در مسائل دینى هستند ، کارهایى دیده مى شود که ریشه مذهبى ندارد، اما آنها آن را از مذهب مى دانند و کسى را که منکر آن باشد فردى ضـد مـذهب مى شمارند ، براى مثال : براى رواگشتن حاجت خود به درخت متوسل مى شوند و به آن ، پـارچـه یـا نـخ مـى بندند ، اگر کسى حین انجام دادن کارى عطسه اى کرد از کار مورد نظر، اجـتناب مى کنند .

براى شفاى مریض خود به رمال متوسل مى شوند و  فلان زمان یا فلان مکان را نحس مى دانند، براى اطلاع از حوادث آینده به فال و فالگیر متوسل مى شوند و شبیه این کارها، که نه ریشه عقلى و علمى دارد و نه ریشه آسمانى و مذهبى ، نه آیه اى دستور چنین کارهایى را به ما داده و نه روایتى آن را تایید کرده است .

ب ) جهل و نا آگاهى

بسیارى جوانان در زمینه مذهب ، اطلاعاتى در حد صفردارند .آنان نه در زمینه جهان بینى مذهبى و عقاید دینى اطلاع دارند و نه در زمینه ایدئولوژى و باید و نبایدهاى مذهبى مطالعه دارند و نه در زمینه تاریخ دین و نقش آن و شخصیت هاى برجسته دینى .

بعضى از آنها که اهل تحصیل هستند ، فقط در زمـینه دروس تحصیلى خود آگاهى دارند، لذا براى همین ناآگاهى ، اغلب تصور خوبى از مذهب نـدارنـد و در نـتیجه به آن ، تمایل نشان نمى دهند، حال آن که اگر در باره مسائل مذهبى اطلاع داشـته باشند و به معارف آسمانى ، آگاهى نسبى هم داشته باشند ، جذب آن مى شدند و هیچ گاه آن را از دسـت نـمـى دادنـد و در مى یافتند که گل هاى زیباى صفا، صمیمیت ، محبت ، یکرنگى و پـاکى که مطلوب هر انسانى است ، تنها در گلستان مذهب سبز مى شود و با داشتن ایمان به روح خود زیبایى مى بخشند و بر زیبایى هاى معقول زندگى مى افزایند .

برخورد ناشایست بعضى افراد نباید موجب بدبینى جوانان به مذهب شود ، زیرا در مقابل هستند افراد مذهبى فراوانى که روش هاى بسیار خوب و صحیح در برخورد با دیگران دارند و آن چنان برخورد جذاب دارند که حتى اشخاص غـیـر مـذهـبـى هـم شیفته رفتار و برخورد آنها هستند.

پ ) عملکرد غلط افراد مذهبى

بـعـضـى از مـواقـع ، عده اى از جوانان به سبب عملکرد ناشیانه بعضى افراد مذهبى از اساس و اصل مـذهـب زده مى شوند و کار فلان شخص مذهبى را به حساب خود مذهب مى گذارند و از دین و تمام انسان هاى مذهبى ، تنفر پیدا مى کنند ، مثلا شخصى قصد امر به معروف یا نهى از منکر دارد ، اما به روش آن آگاه نیست و با تندى دست به چنین کارى مى زند، یا فلان شخص مذهبى رعایت بهداشت و آراستگى ظاهر نمى کند و با چهره اى ژولیده در جامعه حاضر مى شود یا پدرى در امور مـذهـبى ، مانند نماز و غیره بر فرزندش بسیار سخت مى گیرد و گاه او را به کارهاى غیر واجب وامـى دارد .

قـطـعا برخوردهاى این چنانى مى تواند زمینه یا عامل گریز جوانان از مذهب و ایمان مذهبى شود .امـا نـکـته اى که جوانان باید به آن توجه داشته باشند، این است که برخورد ناشایست بعضى افراد نباید موجب بدبینى آنان به مذهب شود، زیرا در مقابل هستند افراد مذهبى فراوانى که روش هاى بسیار خوب و صحیح در برخورد با دیگران دارند و آن چنان برخورد جذاب دارند که حتى اشخاص غـیـر مـذهـبـى هـم شیفته رفتار و برخورد آنها هستند .

این منطقى و معقول نیست که به سبب عـمـلـکرد نامناسب بعضى از مدعیان مذهب ، از مذهب منزجر شویم ، همان گونه که اگر مامور بهداشت ، به نام بهداشت ، کار خطایى کرد ، نباید از اصل بهداشت متنفر شویم .از این رو جوان نباید رفتار افراد به ظاهر مذهبى را معیارى براى دین قرار ندهد ، بلکه در هر حال ، گفتار و کردار ائمه و بزرگان دین را رهنمون خود در زندگانى قرار دهد .

ت ) توهم تضاد بین مذهب و تجدد

گرچه در واقع ، تضادى بین مذهب و تجدد نیست ، اما بسیارى جوانان تصور مى کنند که بین این دو تـضـاد هـسـت ، لـذا خود را بر سر دو راهى مذهب و تجدد مى دانند و در نتیجه تجدد را، که با طبعشان سازگارتر است ، برمى گزینند و از مذهب کناره مى گیرند.آنـان چـنـین مى اندیشند که از دنیا و آخرت ، مذهب و تجدد ، دین و پیشرفت ، یکى را باید انتخاب کرد . بدیهى است چنین برداشت غلطى ، ناشى از نداشتن شناختى واقعى از دین و تجدد و مذهب اسـت .

یـعـنى کسانى که چنین تفکرى دارند ، نه تصورشان از دین صحیح است و نه از نوخواهى و پیشرفت ، آنان مى اندیشند لازمه دیندارى ، پشت پا زدن به هر چیزى است که رنگ نو داشته باشد و لازمـه تـجـدد و پـیـشرفت روى آوردن به هر چیز نوینى است گرچه امرى ضد ارزش باشد ، به عـبـارت دیـگـر ، چـنین تصور مى کنند که مذهب مساوى است با هر چه که کهنه و سنتى است و پـیـشـرفـت ، مـسـاوى است با هر چه که مطلقا رنگ تجدد و نو به خود گرفته باشد ، حال آن که مـى دانـیم هیچ گاه دین ، مخصوصا دین اسلام به ما دستور نداده که با تجدد و نوگرایى مخالف بـاشیم ، هیچ آیه و روایتى و عملکرد هیچ یک از پیشوایان مذهبى ، چنین ادعایى را ثابت نمى کند.

کسانى که با مذهب ، مخالف هستند و قصد به انحراف کشاندن جوانان را دارند ، سعى مى کنند نام امـورى مـانـنـد تقلید از غرب ، فساد اخلاق ، بى حجابى ، لاابالیگرى ، آزادى افراطى و... را تـجـدد و پـیـشـرفـت بـگذارند و تعلیمات مذهبى را هم که مخالف این گونه امور است ، مخالف پیشرفت وانمود کنند و در نتیجه ، هم جوانان را از مذهب دور نمایند و هم به نام پیشرفت ، آنان را به وادى انحطاط بکشانند.

البته دین هر چیز نو را به نام پیشرفت نمى پذیرد، بلکه نوها را دو قسم مى کند:

یـک قـسـم ، آنهایى که با اصول انسانى و گرایش هاى معنوى انسان مغایرت دارد و موجب سقوط آدمـى اسـت ، مـانـند بى عفتى ، عریان ظاهر شدن ، روابط نامشروع ، خوش گذرانى افراطى و... که مـتـاسـفـانـه امـروز نـام پیشرفت و تجدد به خود گرفته و قسم دیگر، آنهایى هستند که به بهتر زندگى کردن آدمى کمک مى کند و هیچ گونه مفسده اى هم ندارد، بلکه خود، مقدمه کمالات واقعى انسان است ، مانند انواع وسایط نقلیه ، وسایط ارتباط جمعى ، پیشرفت هاى صنعتى ، تکنیک و غیره .

پس باید بین چیزهاى نوینى که جز اسارت و فساد انسان ،حاصلى ندارد با چیزهایى که واقعا موجب آسایش و پیشرفت فردى و اجتماعى است تفکیک قائل شد . دین مخالف تجدد به معناى اول بوده و هست ، اما مخالف تجدد به معناى دوم نبوده و نیست .

جوان

کسانى که با مذهب ، مخالف هستند و قصد به انحراف کشاندن جوانان را دارند ، سعى مى کنند نام امـورى مـانـنـد تقلید از غرب ، فساد اخلاق ، بى حجابى ، لاابالیگرى ، آزادى افراطى و... را تـجـدد و پـیـشـرفـت بـگذارند و تعلیمات مذهبى را هم که مخالف این گونه امور است ، مخالف پیشرفت وانمود کنند و در نتیجه ، هم جوانان را از مذهب دور نمایند و هم به نام پیشرفت ، آنان را به وادى انحطاط بکشانند و این یکى از برنامه هاى سوداگران فساد و شیفتگان فرهنگ غرب بوده و هـسـت ، لـذا جـوانـان باید مواظب باشند امورى که موجب فسادشان هست ، از امورى که عامل پـیـشـرفـت واقـعیشان است تفکیک کنند و هرنوى را به نام پیشرفت نپذیرند ، بلکه ضمن حفظ و تقویت روحیه نوگرایى و قدم گذاشتن در وادى پیشرفت ، مواظب باشند که دشمنان سعى دارند ضد ارزش ها را در قالب تجدد به خورد آنان دهند ، حال آن که هیچ رابطه اى بین پیشرفت و تجدد ، بـا فساد و بى بندو بارى و غرب گرایى نیست ، جامعه اى مى تواند در اوج پیشرفت صنعتى باشد، و در هـمـان حـال هـم صددرصد، پاى بند اصول انسانى و ارزش هاى معنوى باشد .پس هیچ گونه تضادى بین مذهب و پیشرفت واقعى نیست .

ث ) تبلیغات سوء مخالفان مذهب

برخی افراد براى نیل به اهداف خویش یا براى ترویج افکار خود ، سعى مى کنند تصویر غـلطى از مذهب در ذهن جوانان ترسیم نمایند و با توجه به حالت نقش پذیرى جوان ، به یقین این نوع تبلیغات ، آثار سوء خود را به جا مى گذارد.

مخالفان دین گاهى ریشه و اساس مذهب را جهل یا ترس یا تعلیل حوادث بیان مى کنند و گاهى دیـن را ضـد تـمـدن و پـیشرفت وانمود مى سازند ، زمانى آن را متهم به آخرت گرایى و زندگى گریزى مى کنند و گاه آن را مخصوص جوامع گذشته و غیر پیشرفته مى دانند و زمانى ، اساس مذهب را که خداست ،نفى مى کنند و بعضى مواقع با بیان شبهات بى اساس ، دین را عاجز از پاسخگویى مى دانند .

قطعا این امور براى جوانانى که از جهت دین شناسى و فـلسفى مطالعات کمى دارند ، ممکن است عامل بى توجهى و یا دین گریزى آنان شود ، لذا نقش تـبـلیغات سوء مخالفان در دورى جوانان از مذهب نباید دست کم گرفته شود .

پس جوانان باید با ایـن قـضـیه هوشیارانه برخورد کنند و براى شناخت دین و سوال هایى که برایشان پیش مى آید به دیـن پـژوهـان یـا به کتب دانشمندان دینى رجوع نمایند و با عقل و منطق ، مطلبى را قبول یا رد کنند و بى جهت ، تحت تاثیر تبلیغات سوء قرار نگیرند.

 

ادامه دارد ...

برگرفته از کتاب " آنچه یک جوان باید بداند " نویسنده : رضا فرهادیان

تلخیص و تنظیم برای تبیان :داوودی

نظرات 0 + ارسال نظر
برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد