پرورشی شهرقدس

معارف اسلامی و مسائل تربیتی و پرورشی ومناسبتهای روز

پرورشی شهرقدس

معارف اسلامی و مسائل تربیتی و پرورشی ومناسبتهای روز

احادیثی ازمعصومین علیهم السلام(۱۱)

حدیث (1001) امام صادق (ع) می فرمایند:

صِلَةُ الاَْرحامِ تُحَسِّنُ الْخُلُقَ وَ تُسْمِحُ الکَفَّ وَتُطیبُ النَّفْسَ وَتَزیدُ فِى الرِّزْقِ وَتُنْسِئُ فِى الاَْجَل
صله رحم، انسان را خوش اخلاق، با سخاوت و پاکیزه جان مى ‏نماید و روزى را زیاد مى ‏کند و مرگ را به تأخیر مى ‏اندازد.

کافى، ج 2، ص 151، ح 6

حدیث (1002) امام صادق (ع) می فرمایند:

المَصائبُ مِنَحٌ مِن اللّه‏ِ ، والفَقرُ مَخزونٌ عندَ اللّه‏ِ
مصیبت‏ها، بخششى از سوى خدایند و درویشى در پیشگاه خداوند ذخیره مى‏شود.

الکافی : ج 2 ، ص 260 ، ح 2

حدیث (1003) پیامبر اکرم صلی الله علیه و اله و سلم می فرمایند:

إنّ اللّه‏َ لَیَتعَهّدُ عبدَهُ المؤمنَ بأنواعِ البلاءِ
خداوند بنده مؤمنش را به انواع بلا مى‏نوازد.

الکافی : ج 2 ، ص 260 ، ح 2

حدیث (1004) امام علی علیه السلام می فرمایند:

عَوِّد نَفسَکَ حُسنَ النِّیَّةِ وَ جَمیلَ المَقصَدِ، تُدرِک فى مَباغیکَ النَّجاحَ
خودت را به داشتن نیّت خوب و مقصد زیبا عادت ده، تا در خواسته ‏هایت موفق شوى.

غررالحکم، ح 6236

حدیث (1005)امام حسین علیه السلام می فرمایند:

مَن حاوَلَ اَمراً بمَعصِیَهِ اللهِ کانَ اَفوَتَ لِما یَرجُو وَاَسرَعَ لِمَجئ ما یَحذَرُ
کسی که بخواهد از راه گناه به مقصدی برسد ، دیرتر به آروزیش می رسد و زودتر به آنچه می ترسد گرفتار می شود .

بحارالانوار،ج78،ص120

حدیث (1006)امام حسین علیه السلام می فرمایند:

إنَّ شِیعَتَنا مَن سَلمَت قُلُوبُهُم مٍن کُلِّ غَشٍّ وَ غِلٍّ وَ دَغَلٍ
بدرستی که شیعیان ما قلبشان از هرناخالصی و حیله و تزویر پاک است.

فرهنگ سخنان امام حسین ص/ 476

حدیث (1007)امام علی علیه السلام می فرمایند:

ما اَعْطَى اللّه‏ُ سُبْحانَهُ الْعَبْدَ شَیْئا مِنْ خَیْرِ الدُّنْیا وَ الآخِرَةِ اِلاّ بِحُسْنِ خُلُقِهِ وَ حُسْنِ نیَّتِهِ
خداوند خیر دنیا و آخرت را جز به خاطر خوش اخلاقى و خوش نیتى به بنده نمى‏دهد.

غررالحکم، ح 9670

حدیث (1008)امام حسین علیه السلام می فرمایند:

لا یُکمَلُ العَقلُ اِلّا بِاتِّباعِ الحَق اَلاتَرَونَ اَنَّ الحَق لا یُعمَلُ بِه وَ الباطِل لا یُتَناهی عَنه

عقل جز به پیروی از «حق» کمال نمی یابد آیا نمی بینید که به حق عمل نمی شود و از باطل نهی نمی شود؟

بحار الانوار، ج 78، ص 127

حدیث (1009)پیامبر اکرم صلی الله علیه و اله و سلم می فرمایند:

إنَ اللهَ یُعطِی الدُّنیا مَن یُحِب وَ مَن لایُحِب وَ لایُعطِی الایمان اِلّا مَن یُحِب
همانا خداوند دنیا را به آن کسی که دوست دارد و آن کسی که دوست ندارد عطا می کند، ولی ایمان را جز به آن کسی که دوست دارد عطا نمی کند.

قوت القلوب، همان، ص 83.

حدیث (1010)پیامبر اکرم صلی الله علیه و اله و سلم می فرمایند:

اَلصَّدَقَةُ تَدْفَعُ الْبَلاءَ وَ هِىَ اَنـْجَحُ دَواءٍ وَ تَدْفَعُ الْقَضاءَ وَ قَدْ اُبْرِمَ اِبراما وَ لا یَذْهَبُ بِالاَْدواءِ اِلاَّ الدُّعاءُ وَ الصَّدَقَةُ

صدقه بلا را برطرف مى‏کند و مؤثرترینِ داروست. همچنین، قضاى حتمى را برمى‏گرداند و درد و بیمارى‏ها را چیزى جز دعا و صدقه از بین نمى‏برد.

بحارالأنوار، ج 93، ص 137، ح 71

حدیث (1011)پیامبر اکرم صلی الله علیه و اله و سلم می فرمایند:

إِنَّ اللّه‏َ تَعالى یَقولُ کُلَّ یَوْمٍ: أَنَا رَبُّکُمُ الْعَزیزُ، فَمَنْ أَرادَ عِزَّ الدّارَیْنِ فَلْیُطِعِ الْعَزیزَ

خداى تعالى هر روز مى‏فرماید: من پروردگار عزیز شما هستم، پس هر کس خواهان عزّت دو جهان است باید که از خداى عزیز اطاعت کند.

کنزالعمال، ح 43101

حدیث (1012)امام صادق (علیه السلام) می فرمایند:

مَوضِع قَبر الحُسَین (علیه السلام) ترَعة من ترَع الجَنَّة.
جایگاه قبر امام حسین (علیه السلام) درى از درهاى بهشت است.

کامل الزیارات، ص 271، باب 89، ح 1

حدیث (1013)پیامبر اکرم صلی الله علیه و اله و سلم می فرمایند:

اَلْمُؤمِنُ یَأْکُلُ فی مِعاءٍ واحِدَةٍ وَ الْمُنافِقُ یَأْکُلُ فی سَبعَةِ أمْعاءٍ

مؤمن کم خوراک است و منافق پرخور.

وسائل الشیعه، ج 24، ص 240، ح6

حدیث (1014)امام علی(ع) می فرمایند:

زَکوةُ الْیَسار بِرُّ الْجیرانِ وَ صِلَةُ الاَْرحام
زکاتِ رفاه، نیکى با همسایگان و صله رحم است.

غررالحکم، ح 5453

حدیث (1015)پیامبر اکرم صلی الله علیه و اله و سلم می فرمایند:

اَعدَلُ النّاسِ مَن رَضِىَ لِلنّاسِ مایَرْضى لِنَفسِهِ وَکَرِهَ لَهُمْ ما یَکْرَهُ لِنَفْسِهِ

عادل‏ترین مردم کسى است که براى مردم همان را بپسندد که براى خود مى‏پسندد و براى آنان نپسندد آنچه را براى خود نمى‏پسندد.

نهج الفصاحه، ح 340

حدیث (1016) امام باقر (ع)می فرمایند:

اِنَّ الْعَبْدَ لَیُذْنِبُ الذَّنْبَ فَیُزْوى‏ عَنْهُ الرِّزْقُ
بنده گناه مى‏کند و به سبب آن، روزى از او گرفته مى‏شود.

کافى، ج 2، ص 270، ح 8

حدیث (1017)پیامبر اکرم صلی الله علیه و اله و سلم می فرمایند:

اِنَّ اللّه‏َ تَعالى قَد تَکَفَّلَ لِطالِبِ العِلمِ بِرِزقِهِ خاصَّةً عَمّا ضَمِنَهُ لِغَیرِهِ
بى‏گمان خداوند متعال روزى جویاى دانش را به‏ طور ویژه، افزون بر آنچه براى دیگران تضمین کرده، به عهده گرفته است.

منیة المرید ، ص 160

حدیث (1018) امام صادق علیه ‏السلام می فرمایند:

إنَّ مِمّا یُزَیِّنُ الإِسلامَ الأَْخلاقُ الحَسَنَةُ فیما بَینَ النّاسِ؛
خوش اخلاقى در بین مردم زینت اسلام است.

کنزالعمال جلد10 ، ص143

حدیث (1019) امام علی علیه ‏السلام می فرمایند:

لا أدَبَ مَعَ غَضَب

با خشم، تربیت ممکن نیست.

غرر الحکم ، ح 10529

حدیث (1020) امام علی علیه ‏السلام می فرمایند:

إذا رَغِبتَ فِى المَکارِمِ فَاجتَنِبِ المَحارِمَ
اگر خواهان مکارم و بزرگوارى ‏ها هستى از حرام‏ها دورى کن.

غرر الحکم، ح4069

حدیث (1021) رسول اکرم صلى ‏الله ‏علیه ‏و ‏آله می فرمایند:

اَلْعِلْمُ حَیاةُ الاِْسْلامِ وَ عِمادُ الاْیمانِ وَ مَنْ عَلِمَ عِلْما اَتـَمَّ اللّه‏ُ لَهُ اَجْرَهُ وَ مَنْ تَعَلَّمَ فَعَمِلَ عَلَّمَهُ اللّه‏ُ ما لَمْ یَعْلَمْ ؛
علم، حیات اسلام و تکیه ‏گاه ایمان است و هر کس علمى بیاموزد، خداوند پاداش او را تمام گرداند و هر کس بیاموزد و عمل کند، خداوند، تعلیم دهد به او آنچه را که نمى‏داند.

نهج الفصاحه، ح 2019

حدیث (1022) رسول اکرم صلى ‏الله ‏علیه ‏و ‏آله می فرمایند:

لا یُـبَلِّغُنى اَحَدٌ مِنْکُم عَنْ اَحَد مِن اَصحابى شَیئا، فَاِنّى اُحِبُّ اَنْ اَخْرُجَ اِلَیکُم و اَنَا سَلیمُ الصَّدر
کسى از شما حق ندارد از هیچ یک از یارانم چیزى به من بگوید؛ زیرا دوست دارم در حالى که چیزى از شما در دلم نیست به سویتان بیایم.

مکارم الاخلاق، ص 17

حدیث (1023) امام علی(ع) می فرمایند:

لا تَقسِروا اَولادَکُم عَلى آدابِکُم ، فَاِنَّهُم مَخلوقونَ لِزَمانٍ غَیرِ زَمانِکُم

آداب و رسوم خود را به فرزندانتان تحمیل نکنید، زیرا آنان براى زمانى غیر از زمان شما آفریده شده‏اند .

شرح ابن ابى الحدید ، ج20، ح102 .

حدیث (1024) امام حسین(ع) می فرمایند:

اَللّهُمَّ لا تَستَدرِجنى بِالاِحسانِ وَ لا تُؤَدِّبنى بِالبَلاءِ ؛
خدایا! با غرق کردن من در ناز و نعمت، مرا به پرتگاه عذاب خویش مَکشان و با بلایا (گرفتارى ‏ها) ادبم مکن.

الدُّرًّةُ البَاهرة من الأصدَاف الطّاهِرة

حدیث (1025) رسول اکرم صلى ‏الله ‏علیه ‏و ‏آله می فرمایند:

اِنّى لَم اُبعَث لَعّانا وَ اِنّما بُعِثتُ رَحمَةً
من پیامبر نشده‏ام که لعن و نفرین کنم، بلکه مبعوث شده‏ام تا مایه رحمت باشم.

کنزالعمال ، ح 8176

حدیث (1026) امام باقر (ع)می فرمایند:

اِنَّ اللّه‏َ عَزَّوَجَلَّ یُحِبُّ المُداعِبَ فِى الجَماعَةِ بِلارَفَثٍ
خداوند عزوجل، کسى را که در میان جمع شوخى کند، دوست دارد به شرط آن‏که ناسزا نگوید

کافى، ج 2، ص 345، ح 5

حدیث (1027) امام رضا (ع)می فرمایند:

إنّ النّاسَ لَو عَلِمُوا مَحاسِنَ کَلامِنا لَاتَّبَعُونا.
اگر مردم زیبایی‌های سخنان ما را می‌شناختند، بی‌شک از ما پیروی می‌کردند.

معانی الأخبار، ص 180

حدیث (1028) امام کاظم (ع)می فرمایند:

طوبى لِلمُصلِحینَ بَینَ النّاسِ، اُولئِکَ هُمُ المُقَرَّبونَ یَومَ القیامَةِ
خوشا به حال اصلاح‏کنندگان بین مردم، که آنان همان مقرّبان روز قیامت‏اند.

بحارالأنوار، ج 68، ص 156، ح 11

حدیث (1029) رسول اکرم صلى ‏الله ‏علیه ‏و ‏آله می فرمایند:

عائِدُ المَریضِ یَخوضُ فِى البَرَکَةِ فَاِذا جَلَسَ انغَمَسَ فیها
عیادت کننده بیمار، در برکت فرو مى‏رود و چون نزد بیمار بنشیند، در آن غوطه‏ ور مى‏شود.

کنزالفوائد، ج 1، ص 178

حدیث (1030) امام علی (ع) می فرمایند:

خَیرُ اِخوانِکَ مَن دَعاکَ اِلى صِدقِ المَقالِ بِصِدق مَقالِهِ وَ نَدَبَکَ اِلى اَفضَل الاَعمالِ بِحُسن اَعمالِهِ

بهترین برادرانت (دوستانت)، کسى است که با راستگویى‏اش تو را به راستگویى دعوت کند و با اعمال نیک خود، تو را به بهترین اعمال برانگیزد.

غررالحکم، ح 5022

حدیث (1031) امام علی (ع) می فرمایند:

وُصولُ الْمَرْءِ اِلى کُلِّ ما یَبْتَغیهِ مِنْ طیبِ عَیْشِهِ وَ اَمنِ سِرْبِهِ وَ سَعَةِ رِزْقِهِ بِحُسْنِ نیَّتِهِ وَ سَعَةِ خُلْقِهِ
انسان، با نیّت خوب و اخلاق خوب، به تمام آنچه در جستجوى آن است، از زندگى خوش و امنیت محیط و روزى زیاد، دست می‏یابد.

غررالحکم، ح 10141

حدیث (1032) امام علی (ع) می فرمایند:

جالِسِ العُلَماءَ یَزدَد عِلمُکَ وَ یَحسُن اَدَبُکَ وتَزکُ نَفسُکَِ
با علما معاشرت کن تا علمت زیاد، ادبت نیکو و جانت پاک شود.

اعلام الدین، ص 96

حدیث (1033) امام علی (ع) می فرمایند:

یا مَعشَرَ الفِتیانِ، حَصِّنوا اَعراضَکُم باِلاَْدَبِ وَ دینَـکُم بِالعِلمِ
اى جوانان! آبرویتان را با ادب و دینتان را با دانش حفظ کنید.

تاریخ یعقوبى ، ج 2، ص 210

حدیث (1034)رسول اکرم صلى ‏الله ‏علیه ‏و ‏آله می فرمایند:

مشکاة الانوار، ص 157

حدیث (1035) امام علی (ع) می فرمایند:

حُبُّ الدُّنْیا یُفْسِدُ الْعَقْلَ وَ یُصِمُّ الْقَلْبَ عَنْ سَماعِ الْحِکْمَةِ وَ یوجِبُ اَلیمَ الْعِقابِ
علاقه به دنیا، عقل را فاسد مى‏کند، قلب را از شنیدن حکمت ناتوان مى‏سازد و باعث عذاب دردناک مى‏شود.

غررالحکم، ح 4878

حدیث (1036) رسول اکرم (ص) می فرمایند:

لاتَختَلِفوا، فَإِنَّ مَن کانَ قَبلَکُمُ اختَلَفوا فَهَلَکوا
باهم اختلاف نکنید، که پیشینیان شما دچار اختلاف شدند و نابود گشتند.

علل الشرایع، ج1،ص265

حدیث (1037) رسول اکرم (ص) می فرمایند:

مَن ساءَ خُلقُهُ عَذَّبَ نَفسَهُ وَ مَن کَبُرَ هَمُّهُ سَقُمَ بَدَنُهُ
هر کس بد اخلاق باشد، خودش را عذاب می‏دهد و هر کس غم و غصه ه‏ایش زیاد شود، تنش رنجور می ‏گردد.

نهج الفصاحه، ح 3002

حدیث (1038) امام علی (ع) می فرمایند:

اَلزُّهْدُ فِى الدُّنْیا الراحَةُ الْعُظْمى
بى‏رغبتى به دنیا، بزرگ‏ترین آسایش است.

غررالحکم، ح 1316

حدیث (1039) امام علی (ع) می فرمایند:

اَلْحَقودُ مُعَذَّبُ النَّفْسِ، مُتَضاعَفُ الهَمِّ
کینه ‏توز، روحش در عذاب است و اندوهش دو چندان

غررالحکم، ح 1962

حدیث (1040) امام صادق (ع) می فرمایند:

اَلرَّوحُ وَ الرّاحَةُ فِى الرِّضا وَ الیَقینِ وَ الهَمُّ وَ الحَزَنُ فِى الشَکِّ وَ السَّخَطِ
خوشى و آسایش، در رضایت و یقین است و غم و اندوه در شکّ و نارضایتى

مشکاة‏الأنوار، ص 34

حدیث (1041) امام علی (ع) می فرمایند:

اَلْمُریبُ اَبَدا عَلیلٌ
آدم بدبین، همیشه بیمار است.

غررالحکم، ح 839

حدیث (1042) امام باقر (ع) می فرمایند:

اِنَّ اللّه‏َ عَزَّوَجَلَّ یُحِبُّ المُداعِبَ فِى الجَماعَةِ بِلارَفَثٍ
خداوند عزوجل، کسى را که در میان جمع شوخى کند، دوست دارد به شرط آن‏که ناسزا نگوید.

کافى، ج 2، ص 345، ح 5

حدیث (1043) امام علی (ع) می فرمایند:

اَلعَقلُ حَیثُ کانَ آلِفٌ مَالوفٌ
عقل هر کجا باشد، انس ‏گیرنده و الفت ‏پذیر است

غررالحکم، ح 1251

حدیث (1044) رسول اکرم (ص) می فرمایند:

مَثَلُ العَقلِ فِى القَلبِ کَمَثَلِ السِّراجِ فى وَسَطِ البَیتِ
عقل در دل، همانند چراغ در میان خانه است

علل الشرایع، ص 98

حدیث (1045) امام علی (ع) می فرمایند:

اِذا اَبطَاَتِ الاَرزاقُ عَلَیکَ فَاستَغفِر اللَّهَ یُوَسِّع عَلَیکَ فیها
هرگاه در روزى تو تأخیر و تنگى پدید آمد، از خداوند آمرزش بخواه تا روزى را بر تو فراوان گرداند.

تحف العقول، ص 174

حدیث (1046) امام باقر (ع) می فرمایند:

مَثَلُ الْحَریصِ عَلَى الدُّنْیا مَثَلُ دودَةِ القَزِّ: کُلَّمَا ازْدادَتْ مِنَ القَزِّ عَلى نَفْسِها لَـفّـا کانَ أَبْعَدَ لَها مِنَ الْخُروجِ حَتّى تَموتَ غَمّا
حریص به دنیا، همانند کرم ابریشم است که هر چه بیشتر دور خود مى‏تند، خارج شدن از پیله بر او سخت‏تر مى‏شود، تا آن‏که از غصه مى‏میرد.

کافى، ج 2، ص 316

حدیث (1047) امام علی (ع) می فرمایند:

یَنبَغى لِلعاقِلِ اَن یُخاطِبَ الجاهِلَ مُخاطَبَةَ الطَّبیبِ المَریضَ
شایسته است که برخورد عاقل با نادان، مانند برخورد طبیب با بیمار باشد.

غررالحکم، ح 10944

حدیث (1048) رسول اکرم (ص) می فرمایند:

اِنَّما یُدرَکُ الخَیرُ کُلُّهُ بِالعَقلِ، وَ لا دینَ لِمَن لا عَقلَ لَهُ
همه خوبی ‏ها با عقل شناخته می شوند و کسى که عقل ندارد، دین ندارد

تحف العقول، ص 54

حدیث (1049) امام علی (ع) می فرمایند:

اِنَّما یُدرَکُ الخَیرُ کُلُّهُ بِالعَقلِ، وَ لا دینَ لِمَن لا عَقلَ لَهُ
نیاز عاقلان به ادب، همانند نیاز کشتزار به باران است

غررالحکم، ح 3475

حدیث (1050) حضرت مهدی (عج) می فرمایند:

مَلعُونٌ مَلعُونٌ مَن أخّرَ المَغربَ إلی أن تَسثَبتَکَ النُّجُومُ
ملعون است، ملعون است کسی که نماز مغربش را به تأخیر بیندازد، تا زمانی که ستارگان آسمان پدیدار شوند.

بحارالانوار ج52، ص15

حدیث (1051) حضرت مهدی (عج) می فرمایند:

وَالعاقَبَةُ لِجَمِیل صُنع اللهِ سُبحانَهُ تَکُونُ حَمِیدَةُ لَهُم مَا اجتَنَبُوا المَنهیَّ
شیعیان ما هنگامی به فرجام نیک و زیبای خداوند می رسند که از گناهانی که نهی شده اند، احتراز نمایند.

بحارالانوار ج53، ص177

حدیث (1052) حضرت علی (ع) می فرمایند:

اِنَّکَ مُقَوَّمٌ بِاَدَبِکَ فَزَیِّنهُ بِالحِلمِ
تو با ادبت ارزش‏گذارى می شوى، پس آن را با بردبارى زینت بخش.

مشکاة الأنوار، ص 239

حدیث (1053) حضرت علی (ع) می فرمایند:

اِنَّ النّاسَ اِلى صالِحِ الاَدَبِ اَحوَجُ مِنهُم اِلَى الفِضَّةِ وَ الذَّهَبِ
مردم، به ادب (فرهنگ و تربیتِ) درست ، نیازمندترند، تا به طلا و نقره

غرر الحکم، ح 3590

حدیث (1054) حضرت علی (ع) می فرمایند:

لا تَصفُو الخِلَّةُ مَعَ غَیرِ اَدیبٍ
دوستى با شخص بی ‏ادب ، صمیمانه نخواهد شد

بحار الأنوار، ج 67، ص 400

حدیث (1055) حضرت صادق (ع) می فرمایند:

ما ضَعُفَ بَدَنٌ عَمّا قَویَتْ عَلَیْهِ النِّـیَّةُ

اگر اراده قوى باشد، هیچ بدنى براى انجام دادن کار، ناتوان نیست.

من لایحضره الفقیه، ج 4، ص 400، ح 5859

حدیث (1056) حضرت هادی (ع) می فرمایند:

اَلسَّهَرُ اَ لَذُّ لِلمَنام وَ الجوعُ یَزیدُ فى طیب الطَّعام.
شب‏ زنده ‏دارى، خواب را شیرین‏تر و گرسنگى، غذا را لذت بخش‏تر مى ‏کند.

تنبیه الخواطر، ص 141، ح 18.

حدیث (1057) امام سجاد علیه ‏السلام می فرمایند:

وَ الذُّنُوبُ الّتى تُنزِلُ النِّقَمَ عِصیانُ العارِفِ بِالبَغىِ وَ التَطاوُلُ عَلَى النّاسِ وَ الاِستِهزاءُ بِهِم وَ السُّخریَّةُ مِنهُم
گناهانى که باعث نزول عذاب مى‏شوند، عبارت‏اند از: ستم کردن شخص از روى آگاهى، تجاوز به حقوق مردم، و دست انداختن و مسخره کردن آنان.

معانى الاخبار ، ص 270

حدیث (1058) امام علی (ع) می فرمایند:

لا یَراَسُ مَن خَلا عَنِ الاَدَبِ وَ صَبا اِلَى اللَّعِبِ
کسى که از ادب بی ‏بهره باشد و شیفته بازى شود، به ریاست نمی ‏رسد

غرر الحکم، ح 4786

حدیث (1059) امام علی (ع) می فرمایند:

اَحسَنُ الاَدابِ ما کَفَّکَ عَنِ المَحارِمِ
بهترینِ ادب‏ها آن است که تو را از حرام‏ها باز دارد

معدن الجواهر، ص 59

حدیث (1060) امام صادق (ع) می فرمایند:

ایّاکَ وَ المِراءَ، فَاِنَّهُ یُحبِطُ عَمَلَکَ وَ ایّاکَ وَ الجِدالَ، فَاِنَّهُ یوبِقُکَ وَ ایّاکَ وَ کَثرَةَ الخُصوماتِ فَاِنَّها تُبعِدُکَ مِنَ اللّه‏ِ
از بگو مگو خوددارى کن، زیرا که این کار، عملت را نابود مى‏کند. از جدل و ستیز هم خوددارى کن؛ زیرا که تو را هلاک مى‏سازد و از دشمنى زیاد کناره بگیر؛ چه این‏که چنین کارى تو را از خدا دور مى‏کند.

تحف العقول، ص 309

حدیث (1061) پیامبر اکرم (ع) می فرمایند:

اَلصَّدَقَةُ تَدْفَعُ البَلاءَ وَ هِىَ اَنـجَحُ دَواء وَ تَدفَعُ القَضاءَ وَ قَد اُبرمَ اِبراما وَ لا یَذهَبُ بِالاَْدواءِ اِلاَّ الدُّعاءُ وَ الصَّدَقَةُ
صدقه بلا را برطرف مى‏کند و مؤثرترینِ داروست. همچنین، قضاى حتمى را برمى‏گرداند و درد و بیمارى‏ها را چیزى جز دعا و صدقه از بین نمى‏برد.

بحارالأنوار، ج 93، ص 137، ح 71

حدیث (1062) امام علی (ع) می فرمایند:

کَفى بِالتَّجارِبِ مُؤَدِّبا
براى ادب ‏آموزى، تجربه ‏ها کافی ‏اند

غرر الحکم، ح 9226

حدیث (1063) امام علی (ع) می فرمایند:

مَن شاوَرَ ذَوِى العُقولِ استَضاءَ بِاَنوارِ العُقولِ
هر کس با عقلا مشورت کند، از نور عقل‏ها بهره می ‏برد

غررالحکم، ح 8634

حدیث (1064) پیامبر اکرم (ص) می فرمایند:

رَاسُ العَقلِ بَعدَ الایمانِ بِاللّه‏ِ مُداراةُ النّاسِ فى غَیرِ تَرکِ حَقٍّ
کمال عقل پس از ایمان به خدا، مدارا کردن با مردم است به شرط آن که حق، ترک نشود

تحف العقول، ص 42

حدیث (1065) پیامبر اکرم (ص) می فرمایند:

مَن اَکَلَ وَ ذو عَینَین یَنظُرُ اِلَیهِ وَ لَم یُواسِهِ ابتُلى بِداءٍ لا دَواءَ لَهُ
هر کس غذا بخورد و دیگرى به او نگاه کند، و به او ندهد، به دردى بى درمان مبتلا مى‏شود

تنبیه الخواطر، ج 1 ، ص 47

حدیث (1066) پیامبر اکرم (ص) می فرمایند:

اِن قَدَرتَ اَن تُصبِحَ و تُمسى و لَیسَ فى قَلبِکَ غَشٌّ لاَِحَد فَافعَل و ذلِکَ مِن سُنَّتى و مَن أحیى سُنَّتى فَقَد اَحیانى و مَن اَحیانى کانَ مَعى فِى الجَنَّةِ
تا مى‏توانى بکوش که صبح و شب در قلبت (حتّى) قصد فریب و نیرنگ کسى نباشد؛ چرا که این از سنّت‏هاى من است و کسى که سنّتم را زنده کند، مرا زنده کرده است و کسى که مرا زنده کند، در بهشت با من خواهد بود.

سنن ترمذى، ج 4، ص 151

حدیث (1067) امام علی (ع) می فرمایند:

اَعقَلُ النّاسِ مَن کانَ بِعَیبِهِ بَصیرا وَ عَن عَیبِ غَیرِهِ ضَریرا
عاقل‏ ترین مردم کسى است که به عیب‏ هاى خویش بینا و از عیوب دیگران، نابینا باشد

غررالحکم، ح 3233

حدیث (1068) امام علی (ع) می فرمایند:

لَیسَ العاقِلُ مَن یَعرِفُ الخَیرَ مِنَ الشَّرِّ وَ لکِنَّ العاقِلَ مَن یَعرِفُ خَیرَ الشَّرَّینِ
عاقل، آن نیست که خوب را از بد تشخیص دهد. عاقل، کسى است که از میان دو بد، آن را که ضررش کمتر است، بشناسد

مطالب السئول، ص 250

حدیث (1069) امام علی (ع) می فرمایند:

اَلا وَ اِنَّ اللَّبیبَ مَنِ استَقبَلَ وُجوهَ الاآراءِ بِفِکرٍ صائِبٍ وَ نَظَرٍ فِى العَواقِبِ
بدانید عاقل، کسى است که با فکر درست، به استقبال نظرات گوناگون برود و در عواقب امور بنگرد

غررالحکم، ح 2778

حدیث (1070) پیامبر اکرم (ص) می فرمایند:

اِذا رَآى اَحَدُکُم مِن نَفسِهِ اَو مالِهِ اَو مِن اَخیهِ ما یُعجِبُهُ فَلیَدعُ لَهُ بِالبَرَکَةِ فَاِنَّ العَینَ حَق

هرگاه یکى از شما در خودش، یا مالش، یا برادرش، چیز جالب توجهى دید، براى برکت یافتن آن دعا کند؛ زیرا چشم‏زخم، واقعیت دارد.

نهج الفصاحه ، ح 206

حدیث (1071) پیامبر اکرم (ص) می فرمایند:

طَعامُ السَّخىِّ دَواءٌ وَ طَعامُ الشَّحیحِ داءٌ
غذاى سخاوتمند، دارو و غذاى بخیل، درد است.

بحارالأنوار ، ج 68، ص 357، ح 22

حدیث (1072) امام علی (ع) می فرمایند:

اَلظَّنُّ الصَّوابُ مِن شیَمِ اُولِى الاَلبابِ
خوش گمانى، از اخلاق عاقلان است

غررالحکم، ح 1386

حدیث (1073) امام علی (ع) می فرمایند:

اِتَّهِمُوا عُقولَکُم فَاِنِّهُ مِنَ الثِّقَةِ بِها یَکونُ الخَطاءُ
عقل خویش را زیر سؤال ببرید، زیرا از اعتماد به آن، خطاها سرچشمه می‏گیرد

غررالحکم، ح 2570

حدیث (1074) امام علی (ع) می فرمایند:

اِذا فَسَدَتِ النِّـیَّةُ وَقَعَتِ البَلیَّةُ
هرگاه نیت فاسد شود، بلا و گرفتارى پیش می ‏آید

غررالحکم، ح 4021

حدیث (1075) امام علی (ع) می فرمایند:

اَلحَسَدُ یُضنِى الجَسَد
حسد، بدن را فرسوده و علیل مى‏کند.

غررالحکم، ح 943

حدیث (1076) لقمان حکیم (ع) می فرمایند:

یَا بُنَىَّ اِذَا امتَلأََتِ المَعِدَةُ نَامَتِ الفِکرَةُ وَ خَرِسَتِ الحِکمَةُ وَ قَعَدَتِ الاَعضَاءُ عَنِ العِبادَةِ
فرزندم هرگاه شکم پر شود، فکر به خواب می ‏رود و حکمت، از کار می ‏افتد و اعضاى بدن از عبادت باز می ‏مانند

مجموعه ورام، ج 1، ص 102

حدیث (1077) امام صادق (ع) می فرمایند:

اَوَّلُ النَّظَرَةِ لَکَ وَ الثّانیَةُ عَلَیکَ وَ لا لَکَ وَ الثّالِثَةُ فیهَا الهَلاکُ
نگاه اول (ناخودآگاه به نامحرم) براى تو (حلال) است و نگاه دوم ممنوع است و حرام و نگاه سوم، هلاکت‏بار است

من لایحضره الفقیه، ج 3، ص 474

حدیث (1078) امام باقر (ع) می فرمایند:

اِنَّ اللّه‏َ عَزَّوَجَلَّ یَقى بِالتَّقْوى عَنِ الْعَبْدِ ما عَزُبَ عَنْهُ عَقْلُهُ وَ یُجَلّى بِالتَّقْوى عَنْهُ عَماهُ وَ جَهْلَهُ
خداوند عزوجل به وسیله تقوا، انسان را از آنچه عقلش به آن نمى‏رسد، حفظ مى‏کند و کوردلى و نادانى را از او دور مى‏نماید.

کافى، ج 8، ص 52، ح 16

حدیث (1079) امام علی (ع) می فرمایند:

مَنِ اقْتَصَرَ عَلى بُلْغَةِ الْکَفافِ فَقَدِ انْتَظَمَ الراحَةَ وَ تَبَوَّأَ خَفْضَ الدَّعَةِ
هر کس به مقدار کفایت، قناعت کند، آسایش مى‏یابد و براى خویش زمینه گشایش فراهم مى‏کند

نهج البلاغه، حکمت 377

حدیث (1080) امام صادق (ع) می فرمایند:

اَروَحُ الرَّوحِ اَلیَأسُ مِنَ النّاسِ
بهترین راحتى و آسودگى، بى‏توقعى از مردم است

کافى ، ج 8، ص 243، ح 337

حدیث (1081) امام صادق (ع) می فرمایند:

ما ضَعُفَ بَدَنٌ عَمّا قَویَتْ عَلَیْهِ النِّـیَّةُ
اگر اراده قوى باشد، هیچ بدنى براى انجام دادن کار، ناتوان نیست.

من لایحضره الفقیه، ج 4، ح 5859.

حدیث (1082) پیامبر اکرم (ص) می فرمایند:

اَلصِّدقُ طُمَأْنینَةٌ وَ الْکَذِبُ ریبَةٌ
راستگویى [مایه] آرامش و دروغگویى [مایه] تشویش است.

نهج الفصاحه، ح 1864

حدیث (1083) امام علی (ع) می فرمایند:

اَ لحِلمُ حِجابٌ مِنَ الآفاتِ
بردبارى، مانعى در برابر آفت‏هاست

غررالحکم، ح 720

حدیث (1084) امام هادی (ع) می فرمایند:

اَلسَّهَرُ اَ لَذُّ لِلْمَنامِ وَ الْجوعُ یَزیدُ فى طیبِ الطَّعام
شب ‏زنده ‏دارى، خواب را شیرین‏تر و گرسنگى، غذا را لذت بخش‏تر مى‏کند.

تنبیه الخواطر، ص 141، ح 18.

حدیث (1085) امام علی (ع) می فرمایند:

اَلمُریبُ اَبَدا عَلیلٌ
آدم بدبین، همیشه بیمار است

غررالحکم، ح 839

حدیث (1086) رسول اکرم (ص) می فرمایند:

اَعظَمُ النِّساءِ بَرَکَةً اَیسَرُهُنَّ صَداقا
با برکت ‏ترین زنان، کم مهریّه‏ترین آنان است

السنن الکبرى، ج 7، ص 235

حدیث (1087) امام علی (ع) می فرمایند:

ایّاکُم وَ الحَلفَ فَاِنَّهُ یُنفِقُ السِّلعَةَ وَ یَمحَقُ البَرَکَةَ
از قسم خوردن بپرهیزید، چرا که کالا را تلف مى‏کند و برکت را از بین می ‏برد

کافى، ج 5، ص 162، ح 4

حدیث (1088) امام صادق (ع) می فرمایند:

اِزْرَعُوا وَاغْرِسُوا وَاللهِ ما عَمِلَ النّاسُ عَمَلاً أجَلَّ وَلا أطْیَبَ مِنْهُ.
کشت کنید و درخت بنشانید. به خدا قسم،‌ آدمیان کاری برتر و پاکتر از این نکرده‌اند.

بحار الأنوار، ج 103، ص 68

حدیث (1089) امام علی (ع) می فرمایند:

کافى، ج 5، ص 162، ح 4

حدیث (1090) امام علی (ع) می فرمایند:

بِئسَ القَرینُ الغَضَبُ: یُبدِى المَعائِبَ وَ یُدنِى الشَّرَّ وَ یُباعِدُ الخَیرَ
خشم، بدترین همراه است: عیب‏ها را آشکار، بدى‏ها را نزدیک و خوبى‏ها را دور مى‏کند.

غرر الحکم، ح 4417

حدیث (1091) رسول اکرم (ص) می فرمایند:

باکِروا طَـلَبَ الرِّزقِ وَ الحَوائِجِ فَاِنَّ الغُدُوَّ بَرَکَةٌ وَ نَجاحٌ
در پى روزى و نیازها، سحر خیز باشید؛ چرا که حرکت در آغاز روز، (مایه) برکت و پیروزى است

المعجم الاوسط، ج 7، ص 194

حدیث (1092) امام علی (ع) می فرمایند:

عِندَ فَسادِ النِّیَّةِ تَرتَفِعُ البَرَکَةُ
هرگاه نیّت‏ها فاسد باشد، برکت از میان می ‏رود

غررالحکم، ح 6228

حدیث (1093) رسول اکرم (ص) می فرمایند:

عَلیٌّ یَعسوبُ المُؤمِنینَ وَ المالُ یَعسوبُ المُنافِقینَ
على پیشواى مؤمنان و ثروت پیشواى منافقان است.

الأمالى طوسى، ص 355

حدیث (1094) رسول اکرم (ص) می فرمایند:

إِنَّ الْمُؤْمِنَ هِمَّتُهُ فِی الصَّلاةِ وَالصِّیامِ وَالْعِبادَةِ وَالْمُنافِقُ هِمَّتُهُ فِی الطَّعامِ وَالشَّرابِ کَالْبَهیمَةِ
همّت مؤمن در نماز و روزه و عبادت است و همّت منافق در خوردن و نوشیدن؛ مانند حیوانات.

تنبیه الخواطر،ج1، ص 94

حدیث (1095) رسول اکرم (ص) می فرمایند:

اَلْمُؤْمِنُ لَیِّنُ الْمِنکَبِ یُوَسِّعُ عَلى أَخیهِ وَ الْمُنافِقُ یَتَجافى یُضَیِّقُ عَلى أَخیهِ
مؤمن نرمخوست و براى برادرش جا (ى نشستن) باز مى‏کند و منافق درشتخوست و جا را بر برادرش تنگ مى‏کند.

کنزالعمّال، ح 778.

حدیث (1096) رسول اکرم (ص) می فرمایند:

اَلبَرَکَةُ مَعَ اَکابِرِکُم
برکت، با بزرگان شماست

جامع الأخبار، ص 242، ح 617

حدیث (1097) امام صادق (ع) می فرمایند:

إِنَّ الصّادِقَ أَوَّلُ مَنْ یُصَدِّقُهُ اللّه‏ُ عَزَّوَجَلَّ یَعْلَمُ أَنَّهُ صادِقٌ وَتُصَدِّقُهُ نَفْسُهُ تَعْلَمُ أَنَّهُ صادِقٌ

راستگو را نخستین کسى که تصدیق مى‏کند، خداى عزوجل است که مى‏داند او راستگوست و نیز نفس او تصدیقش مى‏کند که مى‏داند راستگوست.

کافى، ج 2، ص 104، ح6

حدیث (1098) رسول اکرم (ص) می فرمایند:

بُکاءُ الْمُؤمِنِ مِنْ قَلْبِهِ وَ بُکاءُ الْمُنافِقِ مِنْ هامَّتِهِ
گریه مؤمن از (درون) دل اوست و گریه منافق از (ظاهر و) سرش.

الجامع الصغیر، ح 3156

حدیث (1099) رسول اکرم (ص) می فرمایند:

إنَّ أَعْظَمَ النّاسِ مَنْزِلَةً عِنْدَاللّه‏ِ یَوْمَ الْقیامَةِ أَمْشاهُمْ فى أَرْضِهِ بِالنَّصیحَةِ
لِخَلْقِهِ.بلند مرتبه ‏ترین مردم نزد خداوند در روز قیامت کسى است که در روى زمین بیشتر در خیرخواهى و ارشاد مردم قدم بردارد.

کافى، ج 2، ص 208، ح 5.