تکنیک های موفقیت -در محضر پدر و مادر

در محضر پدر و مادر

پدر و مادر حق ممتاز و بی نظیری بر گردن فرزندان دارند؛ از این رو مستحق اکرام و تعظیم خاص بوده و مسؤولیت فرزندان در این رابطه بسیار خطیر و غیر قابل اغماض می باشد. رعایت حقوق و احترام آنان، آثار معنوی بسیار ثمر بخشی داشته و حتی در امور دنیوی فرزندان تأثیر گذار می باشد. از طرف دیگر، تضییع حق ایشان و عدم قیام به انجام وظایف از سوی اولاد، آثار زیانبار و جبران ناپذیری در دنیا و آخرت برایشان در پی خواهد داشت. به جهت اهمیت موضوع و ضرورت توجه به نکات بسیار ظریف در این مورد، بخشی از راه کارهای عملی در ادای حقوق و بزرگداشت مقام پدر و مادر ارائه گردیده. از خداوند متعال توفیق عملی برای خود و خوانندگان را مسألت می نماییم. 1. با آن ها نیکو سخن بگویید. 2. اگر آن ها را ناراحت کرده اید، بکوشید تا خوشحالشان کنید. 3. در نیکی کردن به پدر و مادر، خوب و بد بودن آن ها را ملاحظه نکنید (حتی باید به والدین غیر مومن نیکی کرد). 4. اگر امر به حرامی کردند، اطاعت نکنید. 5. اگر اطاعت از آنان ممکن نبود، حق بدرفتاری ندارید. 6. لازم است پس از درگذشت آن ها نیز به ایشان احسان کنید: برایشان نماز بخوانید. از طرف آن ها حج بروید. از طرف آن ها روزه بگیرید. برایشان استغفار کنید و ... 7. پس از مرگ آنان، تعهدات و بدهی هایشان را ادا کنید. 8. دوستان آن ها را نیز اکرام کنید. 9. پیش از آن که چیزی از شما بخواهند، حاجتشان را بر آورید. 10. در حضورشان با احترام بنشینید. 11. صدای خود را از صدای آن ها بلند تر نکنید. 12. در چشمانشان خیره نشوید. 13. با دست و چشم به آن ها اشاره نکنید. 14. آن ها را به اسم صدا نزنید. 15. جلو تر از ایشان راه نروید (مگر آن که ضرورتی داشته باشید). 16. قبل از ایشان ننشینید. 17. اگر عصبانی شدند، نسبت به آنان خشوع کنید. 18. در همه حال از آن ها تشکر کنید. 19. مراقب باشید، هیچ گاه به ایشان دشنام ندهید. 20. بکوشید تا هرگز آن ها را خشمگین نسازید. 21. در حد ممکن، در برآوردن نیازها و تأمین هزینه آنان بکوشید. 22. هر قدر می توانید نسبت به ایشان نیکی کنید. 23. هرگز در مقابلشان تکبر نورزید. 24. در خواست هایشان را برآورده سازید (هر چند به آن نیاز نداشته باشند). 25. چنان چه در حق شما بدی کردند؛ در مقابل، برایشان استغفار و طلب خیر کنید. (اجزهما بالاحسان احسانا و بالسیئات غفرانا).[1] 26. در مجالس، بالاتر از ایشان ننشینید. 27. دست خود را بالای دست ایشان نگیرید.[2] 28. اگر از شما خواستند پیش آنان بمانید، در حد امکان از ایشان جدا نشوید.[3] 29. در احسان به والدین، جانب مادر را بیشتر مراعات کنید. 30. به وصیت هایشان عمل کنید. 31. دیون (بدهی ها) آنان را ادا کنید (در صورت توانایی). 32. اگر بین امر و نهی والدین تعارضی بود؛ اگر ممکن است، رضایت هر دو را جلب کنید و گرنه جانب مادر را ترجیح دهید. 33. اگر شما را به خوردن غذای شبهه ناک امر کردند، اطاعت کنید.[4] 34. اگر در وقت نماز شما را به کاری امر کردند، نماز را به تأخیر انداخته و فرمان آنان را اطاعت کنید. 35. اگر در واجبات کفایی شما را نهی کردند، آن واجب را ترک کنید. 36. از آزار دیگران نسبت به والدین جلوگیری کنید. 37. پیش از آنان شروع به خوردن غذا نکنید. 38. در مجالس، روی خود را از ایشان بر نگردانید. 39. کاری نکنید که دیگران به پدر و مادر شما بدگویند. 40. در وقت ورودشان از جا برخیزید. 41. مراقب سلامتی آنان باشید و اگر نیاز به پزشک و ... دارند اقدام کنید. 42. هرگز برای آنان آرزوی مرگ نکنید. 43. از آنان بخواهید تا در حق شما دعا کنند (دعای والدین در مورد فرزندان مستجاب است، ان شاء الله) 44. غیبت ایشان را روا مدارید و نگذارید دیگران از آن ها غیبت کنند. 45. در مواقع مختلف مدافع آن ها باشید (تا جایی که حق دیگران تضییع نگردد). 46. نقاط ضعف آنان را برای دیگران بازگو نکنید (مگر موارد خاص). 47. صفات نیک ایشان را در حضور و غیابشان یادآور باشید. 48. ابراز محبت خود را نسبت به آن ها آشکار کنید. 49. هر چه می توانید در برابرشان تواضع کنید. 50. از ایشان تقاضایی نکنید که موجب شرمندگیشان شود. 51. بدی هایشان را فراموش کنید و تکرار نکنید. 52. سعی کنید هیچ وقت خوبی هایتان را به رخ آنان نکشید (مگر این که ضرورتی داشته باشید). 53. برای پدر و مادر و ذوی الحقوق والدین خود نیز دعا و احسان کنید. 54. نیکی به پدر و مادر را به بهانه این که آنان هنوز جوان هستند ترک نکنید. 55. لزوم احترام ایشان را به اعضای دیگر خانواده گوشزد کنید. 56. در حد امکان، زمینه تفریح، گردش و زیارت را برایشان فراهم آورید. 57. هرگز صریحا به آنان جواب رد ندهید. منابع کمکی: 1. قرآن کریم، سوره های: اسراء، بقره، لقمان، احقاف. 2. شهید دستغیب، گناهان کبیره. 3. سید جعفر میر عظیمی، حقوق والدین، انتشارات مسجد جمکران. [1]. دعای ابو حمزه ثمالی. [2]. علامه مجلسی می فرماید: یعنی در موقع عطا به آنها، دست خود را بگیر تا آن ها از دستت بردارند. [3]. پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ فرمودند: انس پدر و مادر به تو در یک شبانه روز، از جهاد یک سال بهتر است و نیز برای یک نگاه محبت آمیز به والدین، ثواب یک حج مقبول را وعده دادند. [4]. زیرا پرهیز از لقمه شبهه ناک مستحب، ولی اطاعت آنان واجب است.

مرکز مشاوره حوزه علمیه قم - در محضر پدر و مادر، ص1 - 5

تکنیک های موفقیت -حقوق و آداب معاشرت

حقوق و آداب معاشرت

پیامبر گرامی اسلام ـ صلی الله علیه و آله ـ که افضل انبیاء و اوصیای طاهرینش که سید اوصیاء و دین مبین اسلام که جامعترین و کاملترین ادیان است، بهترین مربی، الگو و برنامه برای تحقق یک زندگی خوب، سالم و لذت بخش با روابط اجتماعی ایده آل، مسالمت آمیز و با صفا است. مطالعه فرمایشات و سیره عملی آن بزرگواران در زندگی فردی و اجتماعی و عمل کردن به دستورات آنان تضمین کننده سعادت دنیوی و اخروی است. در حدیثی پیامبر گرامی اسلام ـ صلی الله علیه و آله ـ وظایف مسلمین نسبت به یکدیگر را بیان می کند. و می فرماید: مسلمانان بر برادر مسلمانش سی حق دارد که جز با ادای آنها یا گذشت از سوی او این حقوق بر گردنش برداشته نمی شود. این حقوق در رابطه با بستگان و دوستان در درجه اول قرار می گیرد: این 30 حق اگر در عمل اجرا شود همان زندگی مسالمت آمیز با نشاط و مهر آمیز را به انسان ها هدیه می کند. 1. بخشودن لغزش: اگر انسان این نکته را به یاد داشته باشد که دوست، فامیل و ... نه فرشته است نه پیامبر بلکه بشری است که گاهی هم خطا می کند درست مانند خود او، در گذشتن از خطای او بسیار آسان می شود و بعد از عفو و گذشت از چنان لذتی برخوردار می شود که هیچ گاه آن را با آتش انتقام و کینه عوض نخواهد کرد. 2. زدودن اشک: امام رضا ـ علیه السلام ـ فرمودند: هر کسی گره ای از کار مؤمنی بگشاید، خدا روز قیامت گره از دلش بگشاید. 3. عیب پوشی: امام صادق ـ علیه السلام ـ فرمودند: هر که عیبی را از مؤمنی بپوشاند که از آن بیم دارد، خدا 70 عیب از عیب های دنیا و آخرتش را بپوشاند. 4. تحمل خطا: مؤمن باید چنان دریا دل و صبور باشد که خطاهای برادرانش را به تمامی در خود جای دهد. 5. جلوگیری از غیبت: امام علی ـ علیه السلام ـ نیز می فرمایند: دوست، دوست نیست مگر آن که برادرش را در سه مورد حفظ کند: در هنگام مصیبت و گرفتاری، در غیبت و در وفات. وظیفه انسان این است که غیبت کننده را نهی کند؛ اگر نصیحت او مؤثر واقع نشد، مجلس غیبت را ترک کند اگر کسی برای غیبت های خود شنونده ای نیابد هرگز زبان به غیبت نمی گشاید. آری بدین ترتیب انسان با جلوگیری از غیبت، ارکان و پایه های برادری را در جامعه محکم کرده است. 6. پذیرفتن پوزش: پوزش پذیری از نشانه های بزرگواری و انسانیت است. 7. نصیحت کردن: امام علی ـ علیه السلام ـ می فرماید: نصیحت، محبت به بار می آورد. البته در نصیحت کردن باید زمان، مکان، شرایط روحی خود و شنونده، زبان نرم و شیرین و دلسوزانه بودن و... رعایت شود. 8. نگاه داشتن دوستی: دوست، گوهری ارزشمند است که باید او را حفظ کرد و حفظ دوست از طریق پیوستگی با او و پاک گردانیدن روابط خود با وی از هر گونه شائبه میسر است. 9. رعایت عهد و پیمان 10. عیادت بیمار 11. حاضر شدن بر جنازه: این حق، بیانگر احترام عمیقی است که اسلام بر مؤمن قائل شده است و اساساً تشییع جنازه، خود برای مؤمنان یک مدرسه است زیرا چه بسا انسانهایی که پیکر آن ها مردم را به صلاح و انجام اعمال نیک واداشته است. 12. پذیرفتن دعوت: پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ، که الگوی ما است، دعوت بردگان را می پذیرفت و می فرمود: حتی اگر به پاچه گوسفندی دعوت شوم می پذیرم. 13. پذیرفتن هدیه: پیامبر خدا ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ می فرماید: به یکدیگر هدیه بدهید تا محبت شما زیاد شود. 14. جبران نیکی 15. سپاسگزاری از خداوند برای نعمتی که به دوست می رسد. 16. یاری رساندن: امام صادق ـ علیه السلام ـ می فرماید: کسی که بتواند برادرش را یاری رساند اما او را خوار رها کند خداوند او را خوار رها می کند. 17. مراقبت از خانواده دوست: بسیار پیش می آید دوستان و برادران به سفر می روند یا مشکلی برایشان پیش می آید و خانواده خویش را تنها می گذارند و این خانواده ها به کمک هایی احتیاج دارند در چنین شرایطی باید نیازهای آنان را برآورده کنیم. 18. برآوردن نیاز دوست 19. کوشیدن برای رفع مشکلات دیگران: 20. عطسه دوست را با دعا پاسخ گفتن: اگر در مجلسی بودی و یکی از دوستانت عطسه کرد باید او را مورد مهر و نوازش قرار دهی با گفتن جمله یرحَمُک الله دعایش کنی. 21. راهنمایی کردن مؤمن 22. پاسخ گفتن به سلام: امام صادق ـ علیه السلام ـ فرمودند: هرگاه کسی سلام می کند بلند سلام کند و نگوید سلام کردم اما پاسخ ندادند، شاید نشنیده باشند، جواب سلام را نیز باید بلند گفت تا آن مسلمان سلام کننده نگوید: پاسخ سلام مرا نگفتند. 23. تشویق دوست در هنگام سخن گفتن: اگر دوست سخنی گفت دوستان شنونده وظیفه دارند که با جمله هایی مانند احسنت، آفرین و... و عباراتی از این قبیل او را تشویق کنند؛ زیرا تشویق بر سخن نیکو مطلوب و محبوب خداوند است. 24. و 25. دوستی با دوستان مؤمن و دشمنی نورزیدن با دوستان او: امام علی ـ علیه السلام ـ فرمودند: دوستان تو سه گروهند؛ دوست تو، دوست تو و دشمن دشمن تو و دشمنانت نیز سه گروهند: دشمن تو، دوست دشمن تو و دشمن دوست تو. 26. یاری رساندن برادر دینی، ستمگر باشد یا ستمدیده: اگر دوست تو به ستم آلوده باشد یاری اش کن تا از ستم خویش دست بردارد و اگر مورد ظلم و ستم واقع شد او را بر گرفتن حقش کمک و یاری برسان. 27. تسلیم نکردن او: نباید دوست و مؤمن را طعمه دشمن ساخت و در هنگام خطر تنهایش گذاشت. 28. وانهادن او: امام علی ـ علیه السلام ـ فرمودند: بدترین برادران آن است که برادر خویش را خوار و درمانده رها کند. 29 و 30. آن چه برای خود می خواهی برای دیگری نیز بخواه ـ آنچه برای خود نمی پسندی بر دیگری نیز نپسند.

مرکز مطالعات و پژوهش های فرهنگی حوزه علمیه

تکنیک های موفقیت -دوستی و دوست یابی

دوستی و دوست یابی ضرورت و اهمیت دوست: با توجه به این که انسان موجودی اجتماعی است و برای ارائه حیات خویش نیاز به ارتباطات در جامعه دارد. پس انسان در تمام دوران حیات نیازمند به رفاقت و دوستی با دیگران است. انسان ها نه تنها با هم انس می گیرند و با مصاحبت و هم نشینی وسایل شادمانی و شادی یکدیگر را فراهم می سازند، بلکه هر دوستی، به میزان ارتباط و هم نشینی، در روح و روان رفیق خودش نفوذ می کند و بر عقاید، اخلاق، گفتار، و کردار او اثر می گذارد. بزرگان گفته اند «درباره هیچکس به نیکی یا بدی نمی توانیم قضاوت کنیم، مگر این که دوستانش را بشناسیم. آدمی با صفات همنشینان و دوستان صمیمی اش شناخته می شود. بر این اساس انتخاب دوست و هم نشین برای جوانان از حساس ترین مسائل دوران جوانی است. امام علی ـ علیه السلام ـ می فرماید: «عاجزترین مردم کسی است که از نظر دوست یابی عاجز باشد و عاجزتر از او کسی است که دوستی را که به دست آورده؛ از دست بدهد.» از این رو بهترین و مناسب ترین دوستان را انتخاب کنیم و همواره دوستی هایمان را مستحکم کنیم و آن را پاس بداریم. ویژگی های دوست خوب: این ویژگی ها به ترتیب زیر است. 1- اخلاق خوب و پسندیده 2- صداقت و راست گویی 3- راز داری و امانت داری 4- حسن مشاوره، راهنما و هدایت کننده 5- صبور و تحمل شداید و ناملایمات در کنار دوست 6- تواضع، فروتنی و نداشتن تکبر، غرور و حسد 7- شفقت و مهربانی 8- گذشت و فداکاری 9- همراهی و همدلی و وفاداری 10-انعطاف پذیری 11-جوانمردی و همیاری دوستان سالم 12-دارای رشد عقلانی و دانا 13-با ایمان و تقوا دوری کننده از گناه 14-دست گیری و یاری در حل مشکلات 15-بزرگواری و نجابت 16-اهل خیر و دعوت کننده به نیکی ها 17-دوستی برای خداوند نه مطامع دنیوی روایت: مردی از امام حسین خواست که دوست و هم نشین وی باشد، امام سه شرط را برایش مطرح نمود و فرمود: 1ـ اول آن که از من ستایش و تعریف نکنی، زیرا من نسبت به خودم از تو آگاه ترم. 2ـ مرا دروغگو ندانی؛ زیرا دروغگو رأی و عقیده درستی ندارد. 3ـ مبادا در برابر من از کسی غیبت کنی. چون آن مرد شرایط دوستی با آن حضرت را دشوار دید گفت می خواهم از درخواست خود منصرف شوم. امام ـ علیه السلام ـ فرمود: آری هر طور می خواهی انجام بده. وظایف متقابل دوستان 1ـ احترام متقابل 2ـ درک شرایط همدیگر 3ـ محبّت و ابراز عشق و علاقه 4ـ گذشت و فروتنی در سختی ها و شرایط بحرانی 5ـ همدلی و هم دردی 6ـ مشارکت در حل مشکلات 7ـ صداقت و راز داری 8ـ و ... شیوه های انتخاب دوست 1ـ آگاهی و شناخت لازم نسبت به فرد مورد نظر (دوست) و خانواده اش. این آگاهی می تواند به شیوه های پرسش و پاسخ از دوستان، همسایگان، همکلاسان، بستگان و آشنایان و غیره ایجاد گردد. 2ـ مشاهدات عینی رفتار های فردی و اجتماعی. این امر می تواند با مشاهدات غیابی و نامحسوس والدین، مربیان و مشاوران، در گروه های هم سن و سال، اردوهای تفریحی، اعیاد و مراسم اجتماعی، میادین ورزشی، مجامع مذهبی و حتی گردهمایی های خانوادگی بعمل آید. نکته: نقش خانواده بعنوان مشاور دلسوز نمود ویژه ای دارد، به طوری که پدر و مادر می توانند با ایجاد جلب اطمینان و اعتماد به حرف های فرزند خود گوش کنند، با او همدلی نمایند و کمک کنند فرزندشان ندانسته از ناحیه دوستان کج اندیش و کوتاه فکر گمراه نشود. اگر والدین بتوانند خطر رفیقان ناصالح را به جوانان خود بفهمانند و با منطق شیوا و خیرخواهانه آنان را از زیان های جبران ناپذیر معاشرت با عناصر تبهکار آگاه سازند، توانسته اند موجبات خوشبختی و سعادت فرزندان خویش را فراهم آورند. 3ـ آزمودن دوست. راه های زیادی برای آزمایش دوست وجود دارد، از جمله این که مثلاً ببیند در سختی ها و مشکلات چگونه شما را یاری می کند و آیا شما را در چنین روزی تنها می گذارد یا همدل و همراه شما است. و یا مثلاً رفتار و برخورد او در سفر چگونه است، چرا که آدمی در سفر، لباس تکلّف و ریا را از تن خود می کند و آن طور رفتار می کند که واقعاً می اندیشد؛ این جا است که می توان او را به آسانی آزمایش کرد. عوامل فروپاشی و ترک دوستی: 1- دروغگویی 2- بی احترامی نسبت به یکدیگر 3- استبداد 4- بد زبانی و دشنام 5- عدم درک متقابل 6- کینه توزی و لج بازی، بگو مگو کردن و بحث و مجادله بیش از حد 7- تحقیر و شماتت همدیگر 8- بی توجهی به کمالات همدیگر 9- اسراف و تبذیر 10-حسادت، خساست و تنگ نظری 11-تعارض در احساسات و عواطف همدیگر مثل نفرت در مقابل محبت 12-سخن چینی و عیب جویی رعایت موارد زیر موجب تحکیم دوستی شما با دیگران خواهد شد: 1- نسبت به نزدیک ترین دوستان خود، وقت شناس باشید. 2- با آن ها صادقانه برخورد کنید. 3- در برخورد با آن ها ادب را کاملاً رعایت کنید. 4- با آن ها مهربان باشید. 5- اشتباهات خود را بپذیرید و در صورت لزوم از آن ها پوزش بخواهید. 6- امکانات خود را در نظر بگیرید و از وعده و وعیدهای بی جا بپرهیزید. 7- راز نگهدار باشید. 8- تا جایی که ممکن است از دوستان وام نگیرید. 9- از آن ها توقع بی جا و بی مورد نداشته باشید. 10-نسبت به آن ها با گذشت و فداکار باشید. 11-در غیاب آن ها به نیکی یاد کنید. 12-زود رنج نباشید و هرچه سریع تر در صدد رفع دلتنگی های خویش برآیید. 13-از شوخی و مزاحی که به شخصیت آن ها لطمه وارد می سازد، اجتناب کنید. 14-عیب های آن ها را با رعایت احترام و در خلوت به آن ها بگوئید. 15-محبت و علاقه خود را همواره ابراز کنید و با آن ها خوش برخورد باشید. 16-هر از چند گاهی به همدیگر هدیه دهید. 17-نسبت به آن ها خوشبین باشید و به نظراتشان احترام قایل شوید. 18-در سختی ها و هنگام بروز مشکل با یکدیگر مدارا کنید. جمعی از نویسندگان - با تلخیص از کتاب راهنمای آموزش مهارت های اساسی زندگی، ص 64 - 67

تکنیک های موفقیت -آرامش و زیبایی های زندگی!

آرامش و زیبایی های زندگی! یکی از مهارت های مهم انسان، «مهارت درک زیبایی های زندگی» است. با داشتن چنین مهارتی، زندگی با تمام ابعاد آن زیبا و لحظه لحظه زیستن در آن لذت بخش می شود. افرادی که از درک زیبایی های زندگی بی بهره اند، زندگی در نظرشان تیره و تار و پوچ می نماید و نه تنها از لحظات زندگی خود لذتی نمی برند، بلکه زیستن در این دنیا را غیر قابل تحمل فرض می کنند. مهم درک صحیح از زندگی و رویداد های آن است؛ پس بیایید این مهارت با ارزش را با تمرین کردن راهکار های زیر در خود شکوفا سازیم: 1. زندگی زیباتر از آن است که می بینیید، مهم چگونگی نگرش و زاویه دید شما به زندگی است. عینک سبز زندگی را به چشمانتان بزنید و آن را آنگونه که هست بنگرید؛ با واقع نگری ریشه خیلی از به ظاهر بدی ها و مشکلات به راحتی خشکیده می شود. 2. سعی کنید فلسفه درست آفرینش و هدف صحیح از زندگی را بیاموزید. اهداف کوتاه مدت و دراز مدت خود را مشخص کنید و طبق آن گام های استوار بردارید. 3. با درونگری افکار خود را مورد بررسی قرار دهید و عینک بدبینی را ازچشمانتان بیرون بیاورید. بدانید که ریشه درک نادرست از زیبایی های زندگی خیالبافی ها، سوء ظنها و افکار منفی و نادرست می باشد؛ پس سعی کنید خود را از شر این گونه افکار و تخیلات رهایی بخشید. 4. با خود قرار بگذارید تا همیشه فکر و احساس مثبت داشته باشید. با تمرین و تلقین به نفس بر روی احساسات و افکار مثبت تمرکز داشته باشید. هرگاه تفکر منفی یا احساس غلط سراغتان آمد، سریع فضا را عوضکرده و زیبایی های زندگی و موفقیت ها و نقاط روشن زندگی خود یا دیگران را یادآوری کنید. 5. یک قدم جلوتر از زندگی باشید. نگذارید رویداد ها و اتفاقات زندگی برای شما تصمیم بگیرد و مسیر زندگی شما را تعیین کند؛ بلکه خود برای خودتان تصمیم بگیرید و مسیر زندگیتان را با توجه به توانمندی ها و انگیزه ها به دلخواه مشخص کنید. 6. از زندگی همیشه انتظار خوشی و راحتی نداشته باشید، دنیا مملو از شیرینی ها و تلخی هاست، روزی به نفع تو و روزی علیه توست.[1] بدانید که اگر قدرت دید وسیع و واقع نگر داشته باشید، این سختی ها و مشکلات را هم زیبا می بینید؛ چرا که سربلندی از این آزمایشات باعث رشد و تکامل شما می شود که دست یابی به سعادت و کمال از بهترین زیبایی هاست. 7. صبور و بردبار باشید. بدانید که پایان هر سختی، گشایش و راحتی است «ان مع العسر یسرا»[2] پس با تلاش و کوشش خود سختی ها را پشت سر بگذارید، که این خود خیلی لذت بخش است. 8. هر روز به خود وقتی بدهید، برای خلوت، سکوت و فکر و خود و خدای خود را بیش از پیش بشناسید؛ چرا که با خود شناسی، خدا شناسی و جهان شناسی است که توانایی درک بهتر زیبایی های زندگی را پیدا خواهید نمود. 9. استعداد ها و توانمندی های خود را کشف و شکوفا سازید و سعی کنید فرد مفیدی باشید تا احساس رضایت و شادکامی در زندگی داشته باشید. 10. زندگی را سخت نگیرید، زندگی راحت تر از آن است که شما می اندیشید. در زندگی قانع و میانه رو باشید؛ سهل گیر باشید، سهل گیر باشید و ... باز هم سهل گیر باشید؛ و یک جرعه در عشق» را به هر چیزی که انجام می دهید بیافزایید. 11. اجتماعی باشید، صله رحم کنید و با افراد مثبت اندیش و موفق معاشرت کنید. بانی خیر باشید و از دیگران دستگیری کنید. 12. گذشت و فداکاری را سرلوحه زندگیتان قرار دهید. زندگی پستی و بلندی زیادی دارد، با پیدا شدن کوچکترین مشکلی با همسرتان، زندگی را تمام شده فرض نکنید. خطاهای همدیگر را ببخشید و با همسرتان زندگی تازه ای را تجربه کنید. 13. خوش اخلاق باشید و محل زندگی خود را به محل سکونت و آرامش تبدیل کنید و تجربه های تلخ زندگی روزمره را از یاد ببرید. 14. با ایمان و با تقوا باشید، به واجبات الهی عمل و محرمات الهی را ترک کنید و خود را به فضایل اخلاقی بیارایید و با خودسازی از رذایل اخلاقی چون: دروغ، کینه، غیبت، بد زبانی و ... دوری کنید. 15. نگرش خود را به زندگی دنیوی تغییر دهید؛ بدانید که دنیا دار قرار نیست، فانی است و منزلگاه اصلی، جهان آخرت است. هر روز با خود نجوا کنید که «ما از خداییم و به طرف خدا خواهیم رفت» و آسایش و آرامش واقعی در آن دنیاست. مثل برخی ها نباشید که با کوچکترین مشکلی به زمین و زمان بد و بیرا می گویند، بدانید که این عملکرد شما است که ناخوشی ها را ایجاد می کند نه زمانه. 16. سعی کنید همیشه لبخند بزنید و با روی گشاده با دیگران، به خصوص خانواده خود روبرو شوید. 17. همیشه امیدوار باشید و از یأس و ناامیدی دوری کنید که خوره جان ها و ریشه بدبختی هاست. 18. از ذکر و دعا و نیایش برای آرامش و اطمینان قلب و کسب لذت زیبایی های زندگی بهره بگیرید. 19. دست و دلباز باشید و وسیله آسایش و راحتی خانواده را فراهم سازید و از تفریح، ورزشی، مسافرت و سرگرمی های مفید غفلت نورزید. 20. سحرخیز باشید. هر روز که از خواب بیدار می شوید با خود قرار بگذارید که امروزتان مثل دیروزتان نباشد، بلکه یک گام بهتر و برتر از همیشه باشد. 21. انعطاف پذیر باشید. اگر لازم شد، نقشه های زندگی تان را تغییر دهید اما هدف اصلیتان را هرگز فراموش نکنید. 22. خوب نگاه کنید و ببینید چه چیزی در دیگران هست که به آن غبطه می خورید؟ معمولاً این همان چیزی است که واقعاً خواستار آن هستید. باید بدانید نگاه های عمیق و احساسات سازنده می توانند شما را در رسیدن به تمایلات نهفته تان یاری کنند. 23. تغییرات مناسبی که محیط کوچک زندگی شما را دلپذیرتر می کنند آسانند: گلدان کوچکی در اتاق خود بگذارید تا هوای پاک را احساس کنید. صداهای آزار دهنده و اضافی را حتی الامکان قطع کنید تا ذهن شما بیاساید. هر وقت توانستید گلی بخرید. و گاهی اوقات شمعی در هنگام غروب آفتاب روشن کنید، سوختن آرام شمع به شما آرامش می دهد و .... 24. بی خوابی و بدخوابی یکی از مشکلات رایج زندگی خوابگاهی است و این چند نکته می تواند شما را کمک کند: هر شب در ساعت معینی به رختخواب بروید. اگر میسر است قبل از خواب دوش بگیرید. چند ساعت قبل از خواب چای و قهوه ننوشید. 25. به خودتان اجازه دهید که شاد باشید! خوشبختی فقط یک احساس درونی است، کافی است آنرا باور کنید! مرتب با خود بگویید: «من لایق خوشبختی ام» این را بگویید و شاد باشید. برای چیزهایی که دارید همیشه شکرگزار باشید. 26. کاری کنید که دوستتان بدارند: در چشم مخاطب نگاه کنید، ارتباط چشمی از عمیق ترین ارتباطات است. در صحبت کردن خودمانی باشید، تکلف بیش از حد، دیگران را فراری می دهد. با مخاطب خود احساس همدلی کنید و نشان دهید که احساس طرف مقابل را می فهمید. 27. بی برنامه گی عامل هدر رفتن انرژی است. 28. به هرکاری و هر پیشنهادی «بله» نگویید. خوب فکر کنید و از خود بپرسید: آیا واقعاً می خواهم این کار را انجام دهم؟! شما باید «نه» گفتن را تمرین کنید تا به راحتی بتوانید زمام زندگی و عمر خود را به اختیار خود در آورید. 29. یک راه برای رهایی از نگرانی ها آنست که آن ها را بنویسید! نگرانی های خود را بنویسید و سپس آن ها را بخوانید. می بینید که این نگرانی ها آنقدرها هم مهم نیستند و خیلی آسانتر از آنچه که فکر می کنید حل می شوند. 30. پزشکان اعتقاد دارند که آرامش واقعی از پاها شروع می شود. طبیعی است که اگر پا در کفش راحت باشد مثل این است که کفش نپوشیده ایم. و همین مسئله باعث می شود که شما بهتر فکر کنید، بهتر تصمیم بگیرید، بهتر یاد بگیرید و خلاصه آن که آرامش بیشتری داشته باشید. منابع کمکی: 1- حسین خنیفر و مژده پورحسینی - مهارت های زندگی، ص453 2- جمعی از نویسندگان، معنای زندگی، مجله نقد و نظر، سال هشتم، ش 4 - 1، 1382. 3- اصغر کیهان، راز موفقیت در زندگی (هنر بهتر زیستن)، تهران: نشر مادر، 1384. 4- داریوش عرفانی، اخلاق موفقیت در زندگی، قم: نشر خرم، 1378. 5- دیل کارنگی، رمز موفقیت، ترجمه محمد جواد پاکدل و مسعود میرزایی، تهران: نشر پارسا، 1381. 6- رضا کریمی، راز داشتن زندگی شاداب، قم: نشر نسیم حیات، 1384. [1]. نهج البلاغه، ترجمه محمد دشتی،قم: مشرقین، 1379، حکمت 9، ص 625؛ ر.ک: همان،نامه 59،ص 597. [2]. سوره انشراح، آیه 6.

تکنیک های موفقیت -آداب گفتگو با دیگران

آداب گفتگو با دیگران سخن گفتن، به عنوان یکی از کم هزینه ترین امور، گرچه در بدو نظر بسیار آسان و بی موونه تلقی می گردد؛ اما باید گفت: به کارگیری این نعمت بی بدیل که از امتیازات انسان است، آداب و موازینی دارد که بدون آن نه تنها بهره لازم حاصل نمی گردد، بلکه گاه مشکلات غیر قابل حل و ضایعات جبران ناپذیری نیز به بار خواهد آمد. بخشی از این آداب که زمینه تفاهم بهتر را فراهم و ما را از لغزش های احتمالی ایمن خواهد ساخت، به شرح زیر عرضه می گردد: 1. سخن حق بگویید و با سخن خود حق را بر ملا سازید. 2. از روی علم و آگاهی سخن گفته و هیچ گاه بدون تأمل کافی حرف نزنید: به آثار و پیامد های حرف های خود توجه کنید. 3. شمرده، بدون عجله و با صدای ملایم حرف بزنید. 4. سنجیده و بجا سخن گویید (سنجیده گویی) و حرف بیهوده (لغو) نزنید. 5. سعی کنید تنها به هنگام ضرورت صحبت کنید (کم گویی) 6. مختصر و مفید سخن گویید. (آفه الکلام الاطاله) 7. در نقل سخنان، امانت را رعایت کنید. 8. در مورد اموری که به شما مربوط نیست، حرفی نزنید. 9. هرگز به گناه تکلم نکنید (دروغ، غیبت، تهمت، تمسخر، شایعه، افشای سر، هتک حرمت، عیب جویی، دشنام، تحقیر، سخنان نیش دار و اختلاف افکنی). 10. در وقت خشم و هیجان، در امور مهم سخن نگویید. 11. هرگز الفاظ و جملات زشت و ناپسند بر زبان جاری نکنید. 12. در سخن گفتن حیا را رعایت کنید. 13. سطح درک مخاطبان را رعایت کنید. 14. در بین صحبت دیگران، حرف نزنید. (شنونده خوبی باشید). 15. بکوشید تا سخنان شما همراه با تشویق دیگران باشد. 16. با سخنان خود، خوبی ها را به اطرافیان تلقین کنید. 17. نکات مثبت شخصیت افراد را یادآوری کنید. 18. در نقل لطیفه ها و سخنان خنده دار افراط نکنید و اگر قصد شوخی دارید، مخاطب را از جدی نبودن سخن خود آگاه کنید. 19. بهتر است در وقت صحبت، چهره ای متبسم داشته باشید. 20. بهتر است در بیان نقاط ضعف دیگران از کنایه استفاده کنید. 21. هیچ گاه بی دلیل کسی را با حرفهایتان نترسانید. 22. در محاورات، فرهنگ مخاطبین خود را در نظر بگیرید.[1] 23. صادقانه و از روی محبت صحبت کنید. 24. در وقت سخن گفتن، به حرکات فک و لب خود دقت کنید.[2] 25. حرکت دست و حالات چهره خود را با سخنانتان هماهنگ کنید. 26. وقتی با افراد بزرگتر از خود سخن می گویید، صدای خود را از صدای آنان بالاتر نبرید. 27. اشتیاق و آمادگی شنوندگان را برای شنیدن سخنانتان در نظر بگیرید. 28. شایسته است بدون آن که اظهار بزرگی کنید، سخناتان موجب هشدار و موعظه برای دیگران باشد. 29. سعی کنید سخنان شما، یاد خدا را در دل شنوندگان زنده کند و نیز سخنان خود را با نام خدا آغاز کنید. 30. از کلمات محترمانه بهره بگیرید. (عرض می کنم، خواهش می کنم، اختیار دارید و ضمیر های جمع مانند: شما، ایشان، و ...) 31. حتی المقدور از سخنی که بار منفی دارد، خودداری کنید (جملات تنفر آمیز، یأس آور، حاکی از شکایت و گله، انتقاد آمیر و سرزنش زا). 32. در غیر موارد لازم، از تکرار اظهارات خود بپرهیزید و در صورت نیاز، حرفتان را با بیانی رساتر تکرار کنید. 33. سعی کنید از جملات امری کمتر استفاده کنید و از زیاد به کار بردن ضمیر «من» بپرهیزید. 34. از آمیختن سخنان خود با اغراق و قسم زیاد خود داری کنید. در صورت نیاز، همراه با دلیل و برهان سخن گویید. 35. از به کارگیری کلمات و عبارات غیر مأنوس و ثقیل بپرهیزید. 36. سزاوار است سخنان شما، همیشه همراه با نقل کلام بزرگان دین و حکمت و حاوی نکات پند آموز باشد، تا به رشد مخاطبان منجر شود. 37. دستور زبان فارسی را به خوبی فرا گیرید و از به کار بردن الفاظ غربی بپرهیزید.[3] 38. در استفاده از کلمات با معانی مشترک، فهم شنونده را در نظر داشته باشید. 39. تکیه کلام های زاید را با تمرین از سخنانتان حذف کنید. (بله ـ راستش ـ خوب ـ و ...) 40. از پرخاشگری بپرهیزید و با سخن نرم با دیگران گفتگو کنید. پیوسته در نظر داشته باشید که سخنان شما، حاکی از شخصیت و میزان عقل شماست. «اللسان میزان الانسان»[4] [1]. فرهنگ عمومی جملات و عبارات خاصی برای بیان شادی، غم، تبریک، تسلیت و ... دارد که بهتر است این موارد را آموخته و رعایت کنیم. [2]. می توانید در مقابل آیینه تمرین و حرکات نامناسب را اصلاح کنید. [3]. صاحب نظرات فرهنگی، برای بسیاری از الفاظ نامأنوس واراداتی، معادلهای فارسی مناسب انتخاب کرده اند. شایسته است طالب محترم این موارد را شناخته و در به کارگیری و ترویج آن بکوشند. [4]. غرر الحکم، 1282. آیین گفتگو در فرهنگ دین، ص 1 - 5

تکنیک های موفقیت -چگونه بهتر بخوابیم

چگونه بهتر بخوابیم مقدمه خواب به عنوان یک پدیده مهم آفرینش تقریبا یک سوم از زندگی هر انسانی را تشکیل می دهد و نه تنها انسان ها بلکه حیوانات نیز برای بدست آوردن آمادگی لازم جهت کار و فعالیتی به آن نیاز دارند. خواب به موقع و به اندازه، راز سلامت و طول عمر انسان می باشد و بهترین وسیله برای آرامش اعصاب و روان است. هم چنان که خداوند متعال می فرماید: و جعلنا نومکم سباتا.[1] یعنی خواب نعمتی است که آن را مایه آرامش و استراحت شما قرار دادیم. اما آیا به هم خوردن سلامتی است که باعث بد خوابی (اختلال خواب از هر نوع آن) می شود یا بدخوابی است که باعث اختلال در سلامتی می گردد؟ ظاهراً در این حالت نوعی تأثیر دوره ای به وجود می آید به صورتی که اختلال در سلامتی باعث بدخوابی می شود و خواب اولین مسأله ای است که از اختلال در سلامتی متأثر می شود و متقابلا بدخوابی سلامتی را مختل می سازد به این صورت که مقاومت شخص را کاهش می دهد. به هر صورت، نقطه شروع چندان مهم نیست. موضوع با اهمیت این است که بدانیم چگونه از این نعمت الهی بهره مند شویم، و چگونه می توان بر بدخوابی غلبه کرد. که در این خصوص مطالبی را خدمتتان تقدیم می نماییم. آثار بدخوابی کدامند؟ الف: آثار جسمی؛ 1. کاهش مقاومت بدن در برابر انواع سموم، میکروب ها و بیماری ها. 2. کاهش نیروی جسمی، خستگی جسمی، و ایجاد اختلال در گوارش و هضم غذا. 3. اختلال در عملکرد حواس و سیستم قاعدگی. ب: آثار روانی و عاطفی؛ 1. ایجاد اضطراب، پرخاشگری، غمگینی، افسردگی، مشاجرات خانوادگی. 2. منفی نگری و همه چیز را بد و تاریک دیدن، احساس نارضایتی از زندگی. 3. تضعیف اعتماد به نفس و پایین آمدن احساس حرمت خود، مشکل در روابط اجتماعی، پیشرفت و کارآمدی شخصی و صمیمیت. ج: آثار فکری و ذهنی: اختلال تفکر، تضعیف قدرت ادراک، ضعف تمرکز، ضعف حافظه و یادگیری. اختلالات خواب کودکان: اغلب اوقات مشکلات خواب کودک از بدو تولد کودک بوده و ممکن است در تداوم بیدار شدن برای تغذیه باشد. ممکن است کودک مشکل خاصی نداشته باشد فقط به طور موقتی و عوامل موقعیتی مانند جدایی، تغییر محل خواب، آشفتگی عاطفی و یا بیماری دچار ناراحتی شود. بنابر این این اختلال باید به دقت مورد توجه و ارزیابی واقع شود. برای تشخیص نوع اختلال باید ابتدا مشخص شود که مشکل از چه زمانی شروع شده و تا چه مدتی ادامه داشته است. و در نهایت با پزشک یا مشاور مشورت گردد. چگونه می توان خواب راحتی داشت؟ 1. رختخواب محل تماشای تلویزیون، مطالعه و یا کار نیست. از رختخواب تنها موقع خواب استفاده کنید. 2. اگر پس از 30 دقیق به خواب نرفتید. سعی در ادامه خواب نداشته باشید. رختخواب را ترک کنید و به کار دیگری مشغول شوید و تا کاملا احساس خواب آلودگی نکرده اید به رختخواب برنگردید. در غیر این صورت نهایتاً محل خواب خود را تغییر دهید. 3. قبل از خواب از روش های آرام سازی، ماساژ یا دوش آب خنک استفاده کنید. 4. همیشه و حتی روز های تعطیل نیز در ساعت معینی بخوابید و بیدار شوید. 5. از چرت زدن در طول روز به ویژه اول شب حتی اگر خسته باشید خودداری کنید. 6. بطور منظم هفته ای 4 ـ 3 بار ورزش کنید. اما اگر ورزش در خواب اختلال ایجاد می کند. در انجام آن بیشتر احتیاط نمایید. 7. از ساعت 4 بعد از ظهر به بعد، از مصرف کافئین (شکلات، کولا، قهوه، چای، سیگار) و سایر موادری که باعث بی خوابی می شوند، پرهیز کنید. 8. با شکم گرسنه به رختخواب نروید و بلافاصله پیش از خواب نیز غذای سنگین نخورید. سعی کنید همیشه هوای تازه در اتاق جریان داشته باشید. 9. از خواب در محل های پر سر و صدا یا در معرض بو های تند و روشنایی زیاد اجتناب کنید. بهداشت خواب الف) برخی از توصیه های اسلامی 1. رفتن به دستشویی: این عمل باعث سلامت جسم و آرامش روان و خواب راحت می شود. 2. نظافت: پاکیزه نمودن اعضای بدن از آلودگی های ظاهری و شستشوی دست ها و صورت قبل از رفتن به رختخواب. 3. انجام وضو: سفارش فراوانی نسبت به انجام وضو هنگام خواب شده به گونه ای که در صورت ناتوانی از وضو، می تواند تیمم کند. 4. قرائت قرآن و دعا: هنگامه خواب، پر کشیدن روح به مرتبه ای عالی است، لذا توصیه به خواندن برخی دعا ها و سوره های قرآن مثل: توحید، تکاثر، واقعه و ... شده است. 5. نحوه خوابیدن: خوابیدن به پشت یا به سمت راست و رو به قبله و پرهیز از خوابیدن به روی شکم.[2] ب) توصیه های روانی ـ جسمانی ـ نکاتی که قبل از خواب باید رعایت نمود: 1. اگر چه فعالیت بدنی فرد را برای خواب آماده می سازد تا در شروع خواب با مشکلی مواجه نشود ولی قبل از خواب نباید فعالیت سنگین و شدید که خسته کننده است. انجام داد. 2. از نظر احساسی و عاطفی باید یک ساعت قبل از خواب، از هر گونه هیجان مثل تماشای فیلم های هیجانی، یاد آوری خاطرات تلخ و ... دوری نمود. 3. مطالعه کتاب به ویژه کتاب های مذهبی (قرآن و ...) که آرام بخش است، مفید خواهد بود. 4. قبل از خواب در مورد مسایل و کارهایی که بایستی فردا انجام داد، نباید فکر کرد. بلکه از قبل و طبق برنامه ریزی نمود. 5. پوشیدن لباس مناسب و آزاد که حساسیت و مانعی برای بدن ایجاد نکند. 6. محل خواب باید جای آرام و بدون سر و صدا باشد. 7. نور، حرارت و رطوبت اتاق خواب مناسب باشد. ـ رژیم غذایی مناسب تأثیر تغذیه بر خواب بسیار زیاد است. رژیم غذایی نامناسب یکی از علل اختلال در خواب محسوب می شود. علل بی خوابی در بسیاری موارد همان ناراحتی های گوارشی هستند. از سوی دیگر هرمون های خواب و رویا نیز به کمک پروتئین های مواد غذایی ساخته می شوند. بنابر این ایجاد تغییرات در روش تغذیه بسیار مفید می باشد. از جمله این که: 1. کاهش مقدار کل مواد غذایی به ویژه گوشت قرمز و شکر توصیه می شود. 2. مصرف سبزی و میوه به صورت سالاد، آش یا پوره و همچنین کاهو در اول وعده غذایی مفید است. 3. شیر، پنیر، ماست که به راحتی هضم می شوند، موثر هستند. 4. طریقه غذا خوردن، خوب جویدن غذا و آرامش روحی در موقع غذا برای خوابی راحت بسیار مفید است.[3] واقعاً به چه میزان خواب نیازمندیم؟ میزان خواب از هر فردی به فرد دیگر متغیر است و با سن هر فرد نیز رابطه دارد. یک کودک معمولا روزانه پانزده تا شانزده ساعت می خوابد و به همین ترتیب مقدار خواب کاهش می یابد و آن گاه که دوره رشد و نمو پایان یافت مثلا در بیست سالگی حدود هفت تا هشت ساعت خواب مورد نیاز است و در سنین بالاتر مقدار نیاز به خواب کم می شود. پژوهشگران کسانی را که در شبانه روز کمتر از شش ساعت می خوابند «کوتاه خواب» و کسانی که نه ساعت یا بیشتر می خوابند «بلند خواب» می نامند و بر این باورند هم چنان که نیاز به خواب در اشخاص متفاوت است نیاز افراد به خواب در مواقع مختلف متفاوت است. ممکن است در مواقع استرس یا به هنگام افزایش فعالیت های ذهنی نیز به خواب بیشتری احساس شود.[4] به خاطر داشته باشید که اگر احساس می کنید هوشیاری و بازده شما در طول روز کاهش نیافته است. می توانید تا حدودی مطمئن باشید که مقدار و کیفیت خوابتان کافی است. در مجموع می توان گفت: پرهیز از افراط و تفریط در خواب و ایجاد تعادل مطلوب برای آن لازم است و توصیه این است که انسان ساعات ارزشمند عمر خود را به بهانه های مختلف و با خواب بیش از مقدار لازم از دست ندهد و سنت ناب اسلامی، خوابیدن در آغازین ساعت شب و بیداری در صبح گاهان را توصیه می نماید. منابع کمکی: 1. هاری، پیتر، خواب و بی خوابی، ترجمه مهدی قراچه داغی، تهران: نشر گفتار، 1376. 2. جیمز ب . ماس؛ نیروی خواب، ترجمه جهانگیر بهارمت، عطار، 1379. [1]. نبأ/ 9. [2]. لقمانی، احمد: مجموعه پرسش ها و پاسخ ها درباره خواب رؤیا. تعبیر . قم عطر سعادت 1380. [3]. جیمز ب . ماس؛ نیروی خواب، جهانگیر بهارمت، چاپ اول، 1379، ناشر: عطار. [4]. هاری، پیتر، خواب و بی خوابی، مهدی قراچه داغی، تهران، نشر گفتار. 1376. مرکز مشاوره مؤسسه امام خمینی- چگونه بهتر بخوابیم، ص 1 - 5

تکنیک های موفقیت -برنامه ریزی جهت اوقات فراغت

برنامه ریزی جهت اوقات فراغت

مفهوم شناسی اوقات فراغت فراغت در لغت به معنای آسایش، آسودگی، آسوده شدن از کار روزانه و غیر آن معنا شده است. اصولاً اوقات فراغت فرصت هایی است که انسان مسئولیت پذیر هیچ گونه تکلیف یا کار موظفی را عهده دار نبوده، زمان در اختیار اوست تا با میل و انگیزه شخصی به امر خاصی بپردازد.[1] در تعریف اوقات فراغت مفهوم رضایت، انگیزه و عامل انتخاب نقش اساسی دارد. در حقیقت بارزترین ویژگی اوقات فراغت این است که انسان از روی رضایت باطنی و انگیزه شخصی، از میان مجموعه متنوع و گسترده ای از فعالیت ها به اختیار خویش یکی را بر می گزیند.[2] ناگفته نماند که اوقات فراغت به معنی بیکاری، وقت آزاد یا وقت مرده نیست، بلکه اوقات فراغت را می توان فرصت هایی دانست که انسان رها از الزامات و وظایف شغلی، مدرسه ای و اجتماعی، آزادانه و از سر رضایت درونی عهده دار نحوه گذران عمر خویش می شود. اهمیت اوقات فراغت و نقش آن در تکامل انسان اوقات فراغت در زندگی انسان حساسیت فوق العاده ای دارد و اندکی بی تفاوتی و بی توجهی به آن می تواند آسیب ها و انحرافات فراوان به بار آورد، امام صادق ـ علیه السلام ـ در هشداری می فرمایند: انسان اگر به کاری مشغول نباشد از فرط خوشی و بیکاری و بیهودگی به کارهایی دست می زند که ضررش بر او و نزدیکانش بسیار است.[3] بنابر آن چه گذشت در می یابیم که اوقات فراغت بستر مناسبی برای شکل گیری و ظهور رضایت و انتخابگری هر فرد است، امری که لازمه احساس استقلال و خود شکوفایی و تعالی انسان است و این امر به نوبه خود در پیشرفت و کاکرد هر چه بیشتر اجتماع نیز مؤثر است. اگر برنامه های اوقات فراغت با جهت گیری صحیح و سالم انتخاب شود، بسیاری از نابسامانی های روحی و جسمی و اجتماعی درمان یافته و خلاقیت های فردی و اجتماعی را به بار خواهد آورد. کارکردهای مثبت اوقات فراغت 1ـ فهم مسئولیت پذیری و نقش فرد در سازندگی و اعتلای خویش و نیز شناخت نقاط ضعف و محدودیت های خود دانست. افراد خلاق، علاوه بر این که از هوش سرشار، صداقت، صراحت و انعطاف پذیری برخوردار هستند از اوقات فراغت خود حداکثر استفاده را کرده اند و با آزاد اندیشی و تفکر مسائل مختلف را ارزیابی می کنند. 2ـ سلامت روانی فشارها و خستگی های جسمی و روحی ناشی از اشتغال مستمر و بدون وقفه به کارهای الزامی و اجباری به تدریج زمینه نشاط و شادابی و سرزندگی و تعادل حیاتی فرد را سلب کرده و چه بسا باعث اختلالات روانی همچون افسردگی، اضطراب و بیماری های روان تنی می گردد. در این میان تفریحات سالم عامل مهم مقابله با این اختلالات است. 3ـ شکل دهی شخصیت سالم: ساعات فراغت فرصتی است که انسان می تواند به ارزیابی عملکرد گذشته خویش بپردازد. عادت های ناپسند و زشت گذشته خویش را با رضایت و انگیزه باطنی ترک کند و فارغ از فشارهای روانی و خستگی های روحی و جسمی که در غیر اوقات فراغت همیشه با آن مواجه بوده، و با نشاط و سروری باطنی و روحیه ای عالی با کسب عادات خوب و شخصیت سالم بپردازد. اساساً می توان در پرتو برنامه ریزی و با توصیه های دینی، به فراغت گوارایی که امام سجاد ـ علیه السلام ـ آن را درخواست می کنند، دست یافت، فراغتی که از ویژگی های زیر برخوردار است: خداوندا! اگر برای ما فراغتی از کارهای دنیا مقدّر فرموده ای، پس آن را فرصتی همراه با سلامتی قرار ده که در آن رنجی حاصل نشود و ملامتی به وجود نیاید. تا این که فرشتگانی که به ثبت گناهان ما مأمورند با صحیفه ای خالی از گناه از پیش ما بروند و فرشتگان مأمور به نیکی ها، خوشحال از اعمالی که از ما نوشته اند، از نزد ما برگردند.[4] عوارض اوقات فراغت اوقات فراغت به سان شمشیر دو لبه برّانی می ماند که غفلت و بی توجهی یا کم توجهی نسبت به آن می تواند موجب انحراف وسقوط یک فرد یا اجتماع شود. اصولا ً هنگامی که انسان بیکار است زمینه مساعدی برای او فراهم است که دچار انحرافات اخلاقی و رفتاری گردد به همین علت در روایات ما وارد شده است که انسان نباید فراغت محض داشته باشد، چنانچه حضرت علی ـ علیه السلام ـ می فرماید: سزاوار نیست که انسان زمانی داشته باشد که به هیچ کاری مشغول نباشد.[5] همچنین اگر برنامه ریزی درستی نسبت به اوقات فراغت انجام نگیرد و سرگرمی ها و تفریحات غیر سالمی برای فرد تدارک دیده شود، و نسبت به گروه هایی که افراد در آن شرکت می جویند، مطالعه ای صورت نگیرد در حقیقت زمینه انحراف فرد را فراهم می آورد.[6] بایسته های اوقات فراغت 1ـ برنامه های اوقات فراغت باید هم شادی آفرین، سرگرم کننده و لذت بخش باشد و هم متضمن رشد و کمال انسان. 2ـ این برنامه ها باید سعادت فردی و سلامت اجتماعی را به همراه داشته باشد. 3ـ برنامه های اوقات فراغت باید به گونه ای باشد که در جهت تقویت و تلطیف همه ارزش های اخلاقی و عقیدتی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، هنری و سیاسی زندگی انسان مؤثر باشد. 4ـ این برنامه ها باید از نوعی تعادل برخوردار باشد و افراط و تفریط در آن مشاهده نشود، برای مثال نباید وقت زیادی را به تماشای تلویزیون اختصاص داد. 5ـ برنامه های اوقات فراغت نباید خلاف شرع و موازین اخلاقی باشند. این معیاری است که اگر رعایت شود جلوی بسیاری از انحرافات و کژروی ها گرفته می شود. راه های پر کردن اوقات فراغت 1ـ ورزش، در اسلام به ورزش خصوصاً ورزش هایی که علاوه بر تقویت بنیه فردی، به تقویت بنیه اجتماعی یک ملت بینجامد، تأکید شده است. ورزش هایی همچون تیر اندازی، اسب دوانی، شکار و شنا مورد توصیه دین است. پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ می فرمایند به فرزندانتان شنا و تیراندازی یاد دهید.[7] در حدیثی دیگر آمده است که پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ برنامه اسب دوانی را در مدینه و در مسافت بین حصبا و مسجد النبی و زیق اجرا نمودند و برای برنده اوّل ودوم و سوم یک درخت خرما جایزه قرار دادند.[8] 2ـ سیر و سفر و گشت و گذار در مناظر زیبا و دیدنی، سفر برون کرد از طبع ها خامی ها کباب پخته نگردد مگر به گردیدن (صائب تبریزی) قرآن مجید ما را به سیر و سفر در زمین و عبرت گیری از عاقبت پیشینیان و نیز تدبر در آیات الهی و آثار خدای سبحان فرا می خواند و می فرماید: «ای پیامبر به آنان بگو که در روی زمین سفر کنید و سپس بیاندیشید که نهایت کار گناهکاران و مجرمین چه شد»(انعام / 11) در سوره عنکبوت هم آمده است: در روی زمین سیر کنید تا از آفرینش خدا پی به قدرت او در معاد و حیات آخرت ببرید (عنکبوت/ 20). پیامبر گرامی اسلام هم سفر را عاملی مهم در تأمین تندرستی می شمارند و می فرمایند: سفر کنید تا صحت و سلامت داشته باشید. 3ـ برنامه های مفید تلویزیونی و رایانه ای، البته والدین باید بر این گونه برنامه ها نظارت داشته باشند. 4ـ بازی با همسالان، البته با نظارت و محدودیت زمانی و با همسالان با تربیت درست و مناسب. 5ـ کارهای دستی، فنی و هنری، این فعالیت ها از قبیل کیت های الکترونیکی، صحافی، سبد بافی، قالب سازی، سفالگری و نقاشی علاوه بر تقویت مهارت های حسی و حرکتی و نیز پرورش قوای تخیلی فرد، زمینه ورود او را به صحنه اجتماع فراهم آورد. 6ـ مطالعه کتاب و نشریات مهم، در این میان وجود کتابخانه ها عامل مؤثری در جذب جوانان به مطالعه و کتاب است. آمار کتابخانه ها و کتابخوان ها در هر جامعه با میزان فرهنگ و رشد و توسعه آن جامعه رابطه مستقیم دارد. بدین منظور علاوه بر کاهش قیمت کتاب و جذابیت چاپ و جلد آن و نیز عنوان های کتاب، ارایه کتاب ها منطبق با نیازهای افراد، و تأسیس، تجهیز و بهینه سازی فضای کتابخانه ها نیز تا حد زیادی می تواند مؤثر باشد. 7ـ پر کردن اوقات فراغت با فعالیت های مذهبی یکی از اشکال گذراندن اوقافت فراغت، استفاده از آن در جهت رشد و تربیت مذهبی است، در این زمینه باید بر رشد تفکر مذهبی و نیز رشد مهارت های دینی تأکید بیشتری داشته باشیم. دین اسلام برای تفکر و اندیشه ارزش بسیار والایی قائل است. چه خوبست فرزندانمان در جلساتی شرکت کنند که قدرت استدلال دینی آن ها را افزایش دهد و به آنان در مورد نحوه دریافت باورهای دینی کمک کند اوقات فراغت فرصتی است برای رشد مهارت های مذهبی از قبیل قرائت قرآن و ادعیه، درک معنای عبارات دینی، شرکت در مجامع مذهبی و انجام فرایض؛ اگر فرزندان نتوانند آداب مذهبی را با مهارت نسبی انجام دهند موجب دوری تدریجی آن ها از مذهب خواهد شد یکی از توصیه ها در زمینه فعالیت های مذهبی برگزاری جلسات مذهبی خانوادگی است. بهتر است، ساعاتی از هفته صرف برگزاری جلسات دینی از جمله قرائت قرآن در خانواده شود تا با تلاوت آیاتی چند، ضمن بهره گیری از ثواب اخروی، موجبات همدلی بیش تر اعضای خانواده فراهم آید. شرکت در فعالیت های اجتماعی دینی از قبیل کمک به مستمندان، ملاقات بیماران و افراد سالخورده و از کار افتاده، گردآوری کمک برای افراد نیازمند و غیر آن می تواند فرصت خوبی برای بهره گیری از وقت و نیز رشد فکری و اجتماعی باشد. اگر انسان بدون انگیزه های مادی و سودجویانه و تنها برای رضای خداوند و تأمین خیر و رفاه دیگران کار کند بسیار ارشمند است. 8ـ ارتباط با دوستان و آشنایان و صله رحم اوقات فراغت فرصت بیشتری را در اختیار می گذارد تا دوستان و آشنایان بیشتر یکدیگر را ببینند و به خصوص دوستان صمیمی مدت زیادتری را در کنار هم بگذرانند. دوستان صمیمی در چنین ایامی چنان غرق در یکدیگر می شوند که هر قدر هم کنار هم باشند باز زمان را کوتاه می یابند و از سپری شدن سریع زمان گله می کنند. نقش دوست در شکل گیری شخصیت و اهداف انسانی و راهی که او در رسیدن به اهداف خویش بر می گزیند، آنقدر مهم است که به یقین می توان آن را از اصلی ترین و مهم ترین عوامل به حساب آورد به همین سبب امام علی ـ علیه السلام ـ می فرمایند: بهترین برادرانت کسی است که تو را به هدایتی رهنمون شود، تقوایی نصیبت کند و از پیروی هوای نفس بازت دارد.[9] توجه: هر چند در این صورت باید بر آسیب زایی این گونه ارتباطات نیز توجه داشت چه این که «دوستی و معاشرت با دوستان هم سازندگی است و هم تخریب و ویرانه سازی، هم مایه لذت و شادی است و هم عامل درد و رنج! هم کلید خوشبختی و سعادت است هم بدبختی و شقاوت، هم عامل دینداری و عشق به خداست و هم گریز از دین و روی گردانی از معبود.[10] انحرافات اخلاقی و آسیب پذیری های اجتماعی، با اوقات فراغت همبستگی مثبت دارد. به همین سبب لازم است که والدین، مربیان و رسانه ها، معیارهای صحیح دوست یابی و آداب معاشرت پسندیده و درست را به افراد آموزش دهند. ضمناً باید به گونه ای رفتار کرد که فرزندان حضور بزرگتر ها را پیوسته احساس کنند و آن ها را به طور کلی آزاد و رها نگذاشت. 9ـ گفتگوهای صمیمانه اوقات فراغت فرصتی است، برای جبران خلأهای ارتباطی بین اولیاء و فرزندان، فرصتی برای گفت و گو کردن با آنان، به ویژه گفت و گو بین پدر و فرزندان، پدری که اغلب بهانه ها و دلایل گوناگونی او را وا می دارد تا زمان زیادی را خارج از خانه سپری کند و بچه ها به تدریج با او بیگانه شوند. پدری که آرام آرام تکالیف را برعهده همسرش می گذارد و حتی برای تقاضای فرزندانش نیز مادر را واسطه نقل و انتقال خواست و جواب آن قرار می دهد. اوقات فراغت زمان خوبی است برای با بچه ها گفتن و از بچه شنیدن. منابع کمکی: افروز، غلامعلی- مباحثی در روان شناختی و تربیت کودکان و نوجوانان. احمد احمدی- روان شناسی نوجوانان و جوانان. شکیباسادات جوهری - ماهنامه شمیم یاس، خرداد 1385، ش 39، ص 48 [1] . افروز، غلامعلی، مباحثی در روان شناختی و تربیت کودکان و نوجوانان، ص 123. [2] . همان، ص 124. [3] . بحار الانوار، ج3، ص 87. [4] . صحیفه سجادیه، دعای 11. [5] . غرر الحکم، 2684. [6] . احمد احمدی، روان شناسی نوجوانان و جوانان، ص 135. [7] . هندی، کنزل العمال، ح 45342. [8] . مصطفی حسینی دشتی، معارف و معاریف، ص 1196. [9] . غرر الحکم، ح 9485. [10]. بحار الانوار، ج74، روایت 12.

تکنیک های موفقیت -عوامل اتلاف زمان و درمان آنها

عوامل اتلاف زمان و درمان آنها  اهمیت زمان و عمر بر هیچ خردمندی پوشیده نیست، به طوری که هیچ انسان موفقی را در عالم نمی توان یافت که توفیق خود را مرهون بهره وری درست از عمر خود نداند. امام حسین علیه السلام می فرماید: «زیانکار کسی است که لحظه، لحظه عمرش را از دست بدهد»[1] ریشه اصلی اتلاف زمان در خصلت های فردی ما نهفته است، که باید علل و عوامل آن را شناخت و برای درمان آنها گام های مؤثری برداشت. برخی از علل و عوامل اتلاف زمان و درمان آنها عبارتند از: 1. بی فکری و عمل زدگی نداشتن طرح کاری از مصادیق بی فکری است. به منظور دوری از این آفت باید به برنامه ریزی و اولویت بندی کارها پرداخت. در مدیریت زمان، تعیین هدف ها و اولویت های مربوط به کار از مهم ترین امور به شمار می رود، که با توجه به آن می توان از به دام افتادن در امور جزیی و غیر ضروری نجات یافت. برخی از علل و راه های درمان بی برنامگی علل درمان آشنایی نداشتن نسبت به: اهمیت برنامه ریزی، مراحل و شیوه برنامه ریزی و ملاک های اولویت بندی توجه داشته باشید هر یک ساعتی که صرف برنامه ریزی مؤثر شود، در مقام اجرا چهار ساعت زمان برایتان ذخیره می کند و نتایج بهتری هم ببار می آورد. برداشت غلط درباره برنامه ریزی: وقت گیر پنداری برنامه ریزی، احساس موفقیت از بی برنامه گی، تصور به هم خوردن همه برنامه ها به خاطر کارهای غیرمنتظره، برنامه ریزی به کار جنبه انتزاعی می بخشد و.... بدانید که اکثر افراد بر اساس همین برداشت های نادرست، وقت خود را تلف می کنند. مهم ندانستن نوشتن برنامه و انجام دادن کارها بر اساس برنامه های ذهنی. هیچ حافظه ای مصون از خطا نیست، تعیین اولویت های برنامه با روی کاغذ آوردن آسان می شود بدون برنامه مکتوب ساعات روز با هر مسئله کوچک بی اثر،رها و منقطع می شود. 2. بی نظمی: امام علی علیه السلام می فرماید: شما و تمام فرزندان و اهل بیتم و کسانی را که نوشته من به دست آنها می رسد را به تقوای الهی و نظم در کارها سفارش می کنم.[2] فرد نامنظم علاوه بر اتلاف زمان خود باعث اتلاف زمان دیگران نیز می شود. فرد منضبط هیچ گاه کاری را در نیمه راه رها نمی کند، بلکه اهدافی بلند بر می گزیند و با سعی و کوشش آن را به فرجام می رساند. برخی از علل و راه های درمان بی نظمی <> علل درمان فقدان اهداف و برنامه صحیح تعیین اهداف در حوزه های اصلی و داشتن برنامه صحیح عدم پیگیری برای کارهای خود مهلت تعیین کنید و برآوردهای دقیق از انجام کار داشته باشید، برای خود جریمه قرار دهید. ناتمام گذاشتن کارها پیش از کنار نهادن کارها، آن ها را به اتمام برسانید. به هر کاری یک بار بپردازید و در همان بار اول آن را تمام کنید. آشفتگی و به هم ریختگی محل کار و تحصیل راه حل کلی، پدید آوردن سیستم منسجم و به هم پیوسته ای است که بر اساس آن هر چیزی جای مخصوص خود را بیابد. بی نظمی شخصی خود را به نظم وادارید تا کنترل مؤثر وظایف برایتان میسر شود. در برخورد با اطلاعات، به نحو منظم و روشمند عمل کنید و مکرر در مکرر به خود بگویید که آدمی منظم و مرتب هستید و در این راه بکوشید. ضعف جسمانی و خستگی (سرحال نبودن) در برنامه زندگی خود تغییر و تحول ایجاد کنید (غذا، خواب، نگرش، تفریح و ورزش، دوستان و...) R1 R2 یادآوری: هدف شما باید آن باشد که فکرتان را از هر چیز دیگری جز آن چه روی آن کار می کنید، پاک سازید. لوازم مهم و ضروری را همیشه به صورت منظم در دسترس قرار دهید. فضای کار و مطالعه را چنان سامان دهید که کارها با توجه به اولویت آنها در برابرتان قرار گیرد. 3. تنبلی[3] و بی حوصلگی: امام باقر علیه السلام می فرماید: «من از کسی که در امور دنیویش تنبلی کند بیزار هستم، زیرا کسی که در امور دنیایش تنبل باشد در امور مربوط به آخرتش تنبل تر است.»[4] امام علی علیه السلام در این زمینه می فرمایند: «شاخصه تنبلی به تأخیر انداختن کار است»[5] فرد تنبل چون اهل کار نیست، حتی هدف های قابل دسترس و آسان را دست نایافتنی می بیند و به همین دلیل اوقات خود را به بطالت می گذراند. برخی علل و راه های درمان تنبلی علل درمان عوامل گرایشی مانند: عدم تمایل به قبول زحمت یا ناراحتی، ترس از شکست، عزت نفس کم، افسردگی، ملالت، خجالت، احساس تقصیر و... باید در خود نگرش مثبت ایجاد کرد و به خود تلقین نمود (تلاش می کنم، فراد یعنی هرگز، مهم امروز است، تنبلی مانع موفقیت است، خواستن توانستن است. موانع شناختی مانند: اطلاعات ناکافی، مشخص نبودن اولویت ها، تردید داشتن، مطمئن نبودن درباره مسئله و ناتوانی در درک اقدام به جا و به موقع، تفکر منفی، هدف های مبهم و ... علت مسامحه کاری خود را شناسایی کنید، برای خود برنامه ریزی دقیق داشته باشید، مسائل را تجزیه، خرد و تحلیل نمائید، اقدام کنید، توجه داشته باشید که انسان های موفق دفع الوقت نمی کنند، تنبل نیستند و تنبلی را مانع موفقیت می دانند. شرایط محیط یا عوامل خارجی مانند: سر درگمی، نبود تشکیلات، سرو صدا، فشار کاری بیش از اندازه و.... ابزار و مواد لازم را تهیه کنید، محل کار و فعالیت علمی خود را مرتب و منظم نمائید،دمای محل کار را بین 20 تا 26 درجه نگهدارید، عوامل حواس پرتی را با مهندسی محیط حذف کنید، تمرکز خود را روی یک هدف یا یک فعالیت قرار دهید و از انجام کارهای پراکنده پرهیز نمائید. موانع جسمانی موجود بر سر راه مانند: خستگی، استرس، بیماری، ورزش نکردن، بی تحرکی در طول روز، پشت میز نشستن و .... هر روز یا یک روز در میان 20-15 دقیقه ورزش کنید و بدانید تنها ورزش پایان هفته نه تنها کافی نیست، بلکه از جهاتی مضر است، تغییر حالت دادن در نشستن و راه رفتن و تنفس کردن، به حالت آرام در آمدن، 20-15 دقیقه خواب در میان روز، توجه به برنامه غذایی مخصوصاً مصرف قند، توجه به صبحانه کامل، تلقین و .... 4. پذیرش درخواست ها و خواهش ها: (تعارف بی جا و رودربایستی) تعارف بی جا و رودربایستی داشتن در حقیقت یک نوع دروغگویی است. وقتی فرد نمی تواند و یا نمی خواهد کاری را انجام دهد و آن کار را بپذیرد، باعث اتلاف زمان، سرمایه ها و تضییع حقوق دیگران خواهد شد. مرحوم مجلسی در بحارالانوار از کتاب دعوات راوندی از امیرالمؤمنین علی علیه السلام روایت کرده که فرمود: وقتی از رسول خدا (ص) چیزی را می خواستند چنانچه اراده اش بر انجام آن کار تعلق می گرفت، می فرمود: «آری» و اگر نمی خواست آن را انجام دهد سکوت می کرد و هرگز کلمه «نه» را بر زبان جاری نمی ساختند.[6] برخی علل و راه های درمان پذیرش درخواست ها و خواهش ها <> علل درمان تمایل به خشنود کردن دیگران اولویت کارهای خود را مرور کنید و بدانید که پذیرش هر کار جدید زیر پا گذاشتن آن اولویت هاست کسب توانایی از تقاضاهای دیگران خود را بیش از حد ضعیف نشان ندهید. بر تلاش هایتان اتکا کنید بی اطلاعی نسبت به شیوه های نپذیرفتن به دقت گوش کنید و دریابید که از شما چه چیزی خواسته می شود، قبل از گفتن «بله» تا ده را بشمارید، دلایل خود را بیان کنید، اگر قصد نپذیرفتن دارید این کار را با قاطعیت و ادب انجام دهید، با پاسخ متزلزل امید کاذب در قلب درخواست کننده ایجاد نکنید، راه حل ها و جایگزین های تازه ای عرضه کنید. 5. تسویف و اهمال کاری: (کار امروز را به فردا افکندن) پیامبر اکرم(ص) می فرماید: «ای ابوذر از اهمال کاری نسبت به اهداف خود برحذر باش زیرا تو امروزت را در اختیار داری نه آینده ات را»[7] تسویف منجر به سنگین تر شدن بار فرداها می شود و نگرانی از کارهای مانده و دشواری انجام آنها به مرور زمان، منجر به بیماری های عصبی و یا بی تفاوتی نسبت به امور می شود، و به دنبال آن بی نظمی و عدم تعهد نسبت به مسؤولیت ها رخ می دهد. و از همه مهم تر فرصت ها از دست می رود. برخی از علل و راه های درمان تسویف علل درمان اعتقاد به اینکه من تحت فشار بهتر کار می کنم توجه داشته باشید این تصور یک توجیه محض است، برای انجام کار و مطالعه خود مهلت زمان مشخص کنید، بر شروع کار به جای پایان آن تأکید کنید، قاطع باشید و اولویت ها را مشخص کنید. ترس از شکست باید به توانایی ها و امکانات و استعداد خود توجه بیشتر نمود. فقدان علاقه به موضوع درسی، یا فردی خاص به موضوع مورد علاقه خود بپردازید، به عوامل مؤثر در ایجاد انگیزه توجه داشته باشید. عادت به انجام امور ساده و سپس به تعویق انداختن امور دشوار وقتی که در اوج انرژی روزانه خود هستید، کاری را که مهم تر است انجام دهید، توجه داشته باشید که کار کنار گذاشته شده ممکن است حیاتی تر بوده باشد و با تأخیر آن خسارت بزرگی متحمل شوید. 6. ناآشنایی و بی اعتمادی به توانایی ها و استعدادهای خویش این حالت منجر به عدم توانایی در تصمیم گیری و وسواس در عمل می شود. جرأت لازم برای اجرا از دست می رود. بیشتر زمان افرادی که دارای تصویر منفی از خود هستند به سرزنش خود میگذرد و به علت روحیه منفی در کارها، بی انگیزه بوده و به اتلاف زمان در هر کار می پردازند. فرد باید خود را با میزان توانی که دارد بپذیرد.(لیس للانسان الا ما سعی) در مقابل آگاهی از توانایی ها و استعدادهای خود و نگرش نسبت به خود مزایای زیر را در بر دارد: اشتیاق را تحریک می کند. خلاقیت را زیاد می کند و شخصیت انسان را به نحو احسن شکوفا می سازد. برخی از علل و راه های درمان نا آشنایی و بی اعتمادی به توانایی ها و استعدادهای خویش علل درمان عقده حقارت خود را بهتر ببینید از طریق: بهتر کردن پوشش آرایش مو و ظاهر حفظ تندرستی تصویر ذهنی مثبت از خود داشتن در نقش انسان موفق بازی کنید پیچیده و شلوغ بودن برنامه های کار و مطالعه تا می توانید ساده کنید مسایل را ساده کنید: (مسائل و مشکلاتی که در رابطه با اموال، اشخاص، تعهدات و.... دارید یا ساده کنید). عوامل منفی از عوامل منفی جدا شوید (مشکلات را به خداوند واگذارید خود را سرگرم کنید. هرکار را به موقع خودش انجام دهید. ورزش کنید. به خنده و شوخی متوسل شوید. زندگی را ساده تر کنید. فکرتان را روی مسائل مثبت متمرکز کنید. به دیگران کمک کنید. وقت خود را با یک دوست بگذرانید). 7. تلاش بیش از حد امام علی علیه السلام می فرماید: «کار کمی که ادامه یابد، از کار زیادی که ملال آور باشد، امید بخش تر است.»[8] پذیرفتن و پرداختن به کارهای مختلف بیش از توان منجر به بیماری های جسمی و روحی می شود. بنابراین هر کس باید توجه به توان و ظرفیت خویش قبول مسؤولیت نماید. برخی از علل و راه های درمان تلاش بیش از حد علل درمان اعتماد بیش از حد به خود (من از عهده انجام هر کاری بر می آیم) از خود بپرسید چه چیزی را می خواهید ثابت می کنید. واقع گرا باشید. عاقبت اندیش باشید. خودتان را هلاک نکنید. ناتوانی در نپذیرفتن درخواست ها از پذیرفتن مسؤولیت صرفاً به خاطر مورد تحسین واقع شدن خودداری کنید. تخمین نادرست از انجام کار در محدوده زمان بدانید که هر کاری بیش از آن چه می پندارید نیاز به وقت دارد (زمان کار، زمان تنفس، 20 درصد زمان تخمینی) ناتوانی در واگذاری امور به دیگران اگر کارها را بیشتر بر عهده بگیرید، بدین جهت که فکر می کنید شخص دیگری قادر به انجام آن نیست، بی تردید در انبوه کارها غرق و در انجام کارها دچار اشتباه خواهید شد. 8. خستگی فرد خسته، کارآیی کمتری خواهد داشت. خستگی مستقیماً بر میزان وقت، حوصله، خلاقیت و پشتکار و ... فرد تأثیر می گذارد. افرادی که فکر می کنند با کار ممتد و بدون استراحت کافی می توانند کار بیشتری انجام دهند در اشتباه هستند؛ زیرا خستگی حالتی است که سبب کم شدن کار بدنی و فکری می شود. برخی از علل و راه های درمان خستگی علل درمان بی میلی و بی علاقگی به کار و مطالعه و خستگی هنگام مطالعه انگیزه خود را مرور کنید. به خود تلقین مثبت بکنید. به خواندن شعر مورد علاقه بپردازید. کتاب های مورد علاقه تان را بخوانید. در وقت مطالعه تغییر حالت بدهید. به نقطه نا معلوم نگاه کنید. با صدای بلند مطالعه کنید. خستگی اعضای بدن و به دنبال آن خستگی فکری تفریح سالم و منظم، تحول در خواب و خوراک و ... ورزش در هر روز یا یک روز در میان بطور منظم 15-20 دقیقه، پس از یک یا دو ساعت مطالعه در روی زمین دراز بکشید و کلمه راحتی را در مغز خود مجسم کنید و خود را لمس نمائید. تشویش، اضطراب، عجله و نگرانی باید عوامل آن را شناسایی کرد و از چرخه کار حذف نمود. بی نظمی، بی برنامگی، پرخوری، کم خوابی، ضعف چشم، سطحی مطالعه کردن تلقین های منفی توانایی ها و استعدادهای خود را مرور کنید، خود را بشناسید. 9. عدم توانایی در تصمیم گیری و تصمیم گیری نادرست: امام علی علیه السلام می فرماید: «هر کس تصمیمش بد باشد تیرش به خودش بر می گردد»[9] قدرت و سرعت در تصمیم گیری از شاخصه های مهم برای مدیر است، ناتوانی در تصمیم گیری باعث اتلاف وقت خود و دیگران می شود. کسی که عادت دارد در هر موردی خود را کوچک بشمارد و در هر کاری با ضعف و بی قدرتی اظهار نظر کند، ضعیف و محجوب بار می آید. برخی از علل و راه های درمان عدم توانایی در تصمیم گیری <> علل درمان روشن نبودن جوانب کار با افراد موفق، آگاه و با تجربه مشورت کنید. دو دل بودن بهترین راه رسیدن به هدف را بررسی کنید، سپس نسبت به انجام آن کار تصمیم بگیرید. وابستگی به دیگران اجازه ندهید دیگران به شما بگویند چه باید انجام دهید. ترس از عاقبت کار از تعلیل و وقت گذاری بیهوده جداً خودداری کنید. با تصمیم گیری های کوچک، خود را در تصمیم گیری قوی تر کنید. 10. رفاه زدگی آلاینده: رفاه طلبی و پرداختن بی حد و اندازه به امور رفاهی، انسان را از اهداف مهمتر و والاتر باز داشته و از این طریق بسیاری از فرصت ها از دست خواهد رفت. منابع کمکی: 1- اسلامی، سعید؛ مدیریت کاربردی وقت. بی جا، بی تا، 1373. 2- بلس، ادوانس؛ روان شناسی تنبلی. ترجمه: مهدی قراچه داغی، تهران: نشر دایره، 1379. 3- معاونت تربیتی ـ فرهنگی مؤسسه امام خمینی(ره)، مدیریت برنامه ریزی و زمان، قم: مرکز انتشارات، 1385. 4- چایمن، الودون، نگرش مثبت و نحوه بهبود آن. ترجمه: غلامعلی سرمد، تهران: مرکز آموزش بانکداری، 1368. 5- حقیقی، محمد علی؛ الگویی برای تنظیم وقت مدیریت. تهران؛ نشر عالم، 1377. 6- لی ورت، لوار؛ مدیریت زمان. ترجمه تألیف: غلامرضا خاکی، تهران: سازمان بهره وری، 1375. 7- مکنزی، الک؛ مدیریت بهره وری از زمان. ترجمه: محمد رضا رضاپور، تهران: معارف 1374. [1] . معانی الاخبار، 243. [2] . شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج17، ب47، ص50. [3] . تنبلی یعنی به تعویق انداختن انجام کاری که باید همین حالا انجام شود. (دوانس بلس، ترجمه مهدی قراچه داغی، روان شناسی تنبلی، ص 14) [4] . محمد ری شهری، میزان الحکمه، ج 8، ص 393. [5] . غرر الحکم، 4471. [6] . سید محمد حسین طباطبایی، سنن النبی، ص 70. [7] . بحار، ج77، ص 75 و الحیاه، ج 1، ص 359. [8] . نهج البلاغه، قصار الحکم، کلمه 278. [9] . غرر الحکم، 8315.

تکنیک های موفقیت -سرگردانی در اهداف و برنامه ها

سرگردانی در اهداف و برنامه ها  اگر به قصد مسافرت به یکی از دفتر های فروش بلیط اتوبوس، قطار یا هواپیما مراجعه کنید، نخستین سوال فروشنده بلیط از شما این است که: «مقصد شما کجاست؟» تا شما این پرسش را به درستی جواب ندهید بلیطی برای شما صادر نمی شود. و اگر با اصرار شما و بدون اعلام مقصد، بلیطی را به شما بدهد احتمال این که شما با این بلیط به مقصد مورد نظر برسید بسیار بعید است هر چند که احتمال رسیدند شما به مقصد وجود دارد ولی هیچ کسی به این شیوه بلیط درخواست نمی کند. اما متأسفانه بسیاری از انسان ها با ارزش ترین، بزرگترین و مهمترین سفر خود یعنی سفر زندگی را بدون توجه به هدف و مقصد اعلای زندگی سپری می کنند!!! ـ هدف را با آرزوهایتان اشتباه نگیرید! برخی انسان ها، آرزوها و رؤیا های خود را با هدف اشتباه می گیرند و بدین علت در برخورد با مشکلات و حوادث ناگوار، معمولا روحیه خود را از دست می دهند و همواره از ناراحتی های پیش آمده گلایه کرده و ناله سر می دهند. ـ هدفتان را در زندگی مشخص کنید اگر کسی هدف مشخص داشته باشد و با انگیزه ی روشن زندگی کند، در مقابل مشکلات و حوادث نامساعد تسلیم نشده و موانع را با شهامت، تلاش فراوان و صبوری و شادابی، یکی پس از دیگری از پشت پای خود بر می دارد. ـ طبق اهدافتان عمل کنید افراد موفق پس از تعیین هدف یا اهداف مشخص و شفاف، با عمل و پشتکار، به آرمان ها و حتی رؤیا های خود واقعیت می بخشند. ـ هدف را همیشه در ذهن مجسم کنید در حقیقت اولین گام برای رسیدن به هدف توجه به هدف است. هدف همیشه باید در ذهن مجسم باشد و جزء باورهای در دسترس و همیشگی انسان قرار گیرد. ـ اهدافتان کاملا روشن، مشخص و دست یافتنی باشد. گروهی از انسان ها هدف یا اهدافی برای خود در نظر گرفته اند، اما این اهداف آن قدر نامشخص، کلی و در هم هستند که به راحتی نمی توان راه رسیدن به آن را بدست آورد. این گروه آنقدر سرگرمی، مشغولیت، گرفتاری و مشکلات برای خود درست کرده اند که فرصت اندیشیدن به هدف های خود را ندارند تا جایی که گویا هدف، از ذهن و آگاهی آنان محو گردیده است. از طرف دیگر این افراد آن قدر آرزو های دور و دراز دارند که جز خستگی روحی و جسمی چیزی عایدشان نمی شود، زیرا هدف آنان کاملاً مشخص نیست و علیرغم کار و تلاش فراوانی که انجام می دهند، نتیجه مطلوب بدست نمی آورند. گاهی چنان این خستگی در وجود آنان رخنه می کند که حتی شور و شوق و میل به زندگی را که یک امر فطری و طبیعی است، از دست می دهند. ـ نسبت به خود و اهدافتان تفکر مثبت داشته باشید آدمی ساخته افکار خویش است، فردا همان خواهد شد که امروز به آن می اندیشیده است. در حقیقت هر کسی نویسنده، تهیه کننده و سازنده افکار و تصاویر ذهنی خود می باشد و همواره بر این اساس عمل می کند. ـ به توانایی و کارایی خود ایمان داشته باشید دسته ای دیگر از انسان ها هدف مشخصی در زندگی دارند و از شور و شوق نیز برخوردارند، اما به علت آن که درباره توانایی و کارایی خود عقاید محدودی دارند، عملا اقدامی متناسب با هدف صورت نمی دهند و بنابر این خواسته های آنان تحقق نمی یابد، یعنی به هدف نمی رسند. این گروه امید دارند که بخت به آنان روی آورد و فرشته اقبال دستشان را بگیرد و آنان را به علم، ثروت، عزت و ... برساند و از یک زندگی آرام و لذتبخش بهره مند گردند و حال آن که چنین اتفاقی رخ نخواهد داد و اگر هم بر خلاف قانون مندی های این جهانی چنین اتفاقی رخ دهد، چون برایش زحمت نکشیده، قدر آن را نمی داند و از دست خواهد رفت. ـ برای دست یابی به اهدافتان تلاش و جدیت کنید. افراد موفق لزوما شایسته ترین، سالم ترین و باهوش ترین ها نیستند. بلکه کسانی هستند که با انگیزه عالی تلاش و جدیت و با استفاده از تمامی امکانات موجود و همچنین ثبات و دوام و خستگی ناپذیری در جهت تحقق اهداف مشخص شده خود، گام بر می دارند و گام به گام به هدف نزدیک می شوند و سرانجام زندگی علمی و عملی خود را به شاهکاری بزرگ تبدیل می کنند. و به صورت تصاعدی بر موفقیت های آن ها افزوده خواهد شد. گام های دست یابی به موفقیت موفقیت یک امر تصادفی نیست بلکه برای موفقیت روش ها و شیوه های منطقی وجود دارد. این شیوه ها در دسترس همه قرار دارد به گونه ای که همه می توانند از نیروی معجزه آسا و شگفت انگیز درون خویش بهره برده و به انسان هایی موفق و برتر تبدیل شوند. این انسان ها به طریق زیر چهار مرحله یا گام را پشت سر می گذارند تا به آن چه که می خواهند، برسند. گام اول: هدف خود را مشخص کرده و می دانند دنبال چه چیزی هستند و چه می خواهند و نتیجه دلخواه را پیش بینی می کنند. گام دوم: قدم های عملی بر می دارند، یعنی عملاً مشغول به کار می شوند و در راه رسیدن به هدف حرکت می کنند. گام سوم: می دانند که فعالیت های انجام گرفته همیشه آن ها را به نتیجه مطلوب نمی رساند. لذا پیوسته راه های منتهی به هدف و نتایج را کنترل و بررسی کرده و آن چه که آن ها را از هدف دور می سازد از سر راه بر می دارند. گام چهارم: در تغییر رفتار انعطاف دارند و در مقابل شیوه های غلط مقاومتی از خود نشان نمی دهند. و پس از این که متوجه شدند فلان راه آنان را به مقصد مشخص شده نمی رساند، در صدد کشف راه جدید بر می آیند تا در آن مسیر حرکت کنند. یاد آوری: 1. انسان های برتر، سرمشق و شکست خورده ها، عبرت دیگران هستند. افراد موفق می دانند که هیچ کس از شکم مادر «برنده» یا «بازنده» زاییده نمی شود. برنده یا بازنده بودن، نتیجه تفکر و کردار خود ماست. 2. عزم و اراده انسان با انگیزه او همبستگی مثبت دارد. هر چه انگیزه انسان عالی تر و مشخص تر باشد، عزم و اراده او بر انجام امور راسخ تر خواهد بود. برای اعتلای انگیزه نیز باید نخست هدف والای زندگی را به روشنی و به طرز حکیمانه مشخص کرد. 3. حال ببینیم چه هدف هایی را دنبال می کنیم، همچنین در یابیم چه هدفهایی را باید دنبال کرد تا ضمن نجات از سرگردانی و گم گشتگی، راه موفقیت و رسیدن به اهداف از قبل تعیین یافته را پیروزمندان طی کنیم. طبعاً پیروزی، مستلزم صبر و استقامتی است که در آغاز راه و در تداوم حرکت به سوی هدف و پس از آن در پاسداری از ارزش های متعالی به کار می بندیم. اما این که هدف والای ما در زندگی چیست مقوله دیگری است که در فرصت مناسبتری باید به آن پرداخت. نکته: روانشناسان مهارت هدف گزاری و تعیین هدف را امروزه جز مباحث مهارت های زندگی به افراد مشتاق موفقیت آموزش می دهند. منبع کمکی: - سرگردانی، مرکز مشاوره مؤسسه امام خمینی (ره).